فرخنده احراری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی شیمی، شاهرود، ایران
هومن بهمن پور - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، دانشکده علوم پایه، گروه محیط زیست، شاهرود، ایران
رمضان واقعی - استادیار مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران

سیستم های جمع آوری فاضلاب شهری و انتقال آن به یک مکان مناسب جهت تصفیه و بازیافت مجدد آب در جهت استفاده یک راهکار مدیریتی در این بخش محسوب می شود. در این مطالعه به بررسی وضعیت کیفی شبکه فاضلاب شهر بیرجند که بیش از دو دهه از راه اندازی آن گذشته و در حال حاضر نیز در بخش هایی در حال اجرا می باشد، پرداخته شد. سه دور نمونه برداری کیفی در 19 نقطه از شبکه فاضلاب شهر با اندازه گیری غلظت BOD, COD انجام شد. پس از تحلیل آماری داده ها به منظور استفاده از روش های درون یابی، تحلیل واریوگرام با استفاده از نرم افزار GS+ انجام و پس از انتخاب واریوگرام منتخب با استفاده از جعبه ابزار Geo-statistic Analyst در نرمافزار Arc GIS10.1 درون یابی با استفاده از چهار روش معکوس فاصله وزنی، تابع شعاعیف کریجینگ معمولی و کریجینگ بیزین انجام شد. به منظور انتخاب روش مناسب جهت پهنه بندی از روش Cross validation با استفاده از دو پارامتر آماری ضریب تبیین و همبستگی اسپیرمن بین داده های مشاهده شده و داده اهی برآورد شده روش کریجینگ بیزین جهت پهنه بندی و تحلیل نتایج انتخاب شد. نتایج پهنه بندی با استفاده از روش کریجینگ بیزین نشان داد که تغییرات غلظت BOD و COD در منطقه شمال شهر، ابتدای شبکه، بیشتر می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده از روش درون یابی و بالابودن غلظت BOD و COD در شبکه فاضلابرو مشخص می شود که تجزیه مواد آلی به کندی انجام شده و به منظور تسریع بخشیدن در تجزیه بیولوژیکی اعمال راهکارهای هیدرولیکی در شبکه فاضلاب بسیار مهم خواهد بود.

شبکه فاضلاب، واریوگرام، درون یابی، کریجینگ بیزین، همبستگی، پهنه بندی