علیرضا نوروزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه مفید

تخریب اموال فرهنگی در گذشته به عنوان جزئی از پیامدهای متعارف جنگ تلقی می شد که این امر با وقوع جنگ جهانی دوم ونقض شدید مقررات جنگی و نادیده گرفتن مصونیت این اموال و عدم کفایت قوانین و مقررات حقوقی موجود بر همگان آشکارگردید؛در این میان، تخریب، حمله و غارت اموال فرهنگی به عنوان آثار اجتناب ناپذیر جنگ، از نظرها دور نماند و به جای محو اغراق آمیز آن سعی در وضع مقرراتی در راستای برقرار ساختن تعادل میان حفاظت از اموال و نادیده گرفتن حریم آنها در مواردی گردید. اسناد مصوب اصل را بر حمایت از اموال فرهنگی در زمان جنگ نهاده و تنها در مواردی استثنایی صدمه به آنها رابرای حفظ اهداف بسیار ضروری مجاز شمرده اند. در این بین، کنوانسیون 4591 حمایت از اموال فرهنگی در زمان جنگ از اهمیت بسزایی برخوردار است.در این میان، تخریب آثار فرهنگی بسیاری در جنگ تحمیلی کشورمان با عراق شاهدی بر این ادعا می باشد که نقض تمام عیار تعهدات حقوق بین الملل عرفی و قراردادی را به تصویر کشیده است. در نهایت موضوعی که به عنوان چالشاصلی مطرح خواهد شد، بایستگی های نظامی بوده که موجب توجیه یا مجاز کردن برخی از حملات نظامی علیه اموال و اشخاص غیرنظامی می شود. حال با عنایت به این موضوع در صدد آن هستی تا با بررسی حملات ارتش بعثی عراق دریابی این حملات به مراکز و اماکن فرهنگی با توجه به اصل بایستگی نظامی قابل توجیه و مجاز بوده و یا به مانند غالب اعمال دیگر عراق بدون هیچ دلیل روشن نظامی این حملات به مراکز و اماکن فرهنگی ایران صورت گرفته است .

حمایت از میراث فرهنگی، مخاصمات مسلحانه بین المللی،بایستگی های نظامی،جنگ عراق علیه ایران، کنوانسیون 4591 لاهه