زهرا پاسخی درگاه - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان
بهنام شفیعی ثابت - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه گیلان

همه ساله پل های زیادی در سراسر جهان به دلیل در نظر نگرفتن نقش عوامل هیدرولیکی به ویژه حداکثر عمق آبشستگی در طراحی آنها تخریب می شوند . عوامل متعددی قدرت جریان گردابی و تنش برشی در مجاورت پایه پل را افزایش داده و باعث افزایش عمق آبشستگی در اطراف آن می شود. وجود موانع طبیعی مانند پوشش گیاهی و درختان یک امر طبیعی در مسیر رودخانه ها است. در شرایط سیلابی، تجمع شاخه و برگ و تنه درختان در جلوی پایه های پل، با مسدود نمودن کامل یا بخشی از دهانه پل، باعث تغییر الگوی جریان و تسریع روند آب شستگی در اطراف آن شده و درنهایت عمق آبشستگی را تغییر خواهد داد. در تحقیق حاض ر ت اثیر اجسام شناور بر حداکثر عمق آبشستگی در اطراف گروه پایه قائم مورد بررسی قرار گرفت. پایه پل مورد بررسی متشکل از دو پایه مستطیلی شکل با ابعاد 2/5 در 3/5 سانتیمتر که بر روی فوندانسیونی با ابعاد 10 در 16 سانتیمتر نصب گردید، می باشد. آزمایش ها برای عمق های نسبی (نسبت عمق جریان به عرض پایه) 3/7، 5/2 و 6/6 ، جسم شناور با عرض نسبی (نسبت عرض جسم شناور به عرض پایه) 6، طول های نسبی (نسبت طول در راستای جریان جسم شناور به عرض پایه) 2 و 3 و ضخامت های نسبی (نسبت عرض جسم شناور به عرض پایه) 0/5 و 1 در شرایط آب زلال مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه نتایج نشان داد که افزایش ضخامت و طول جسم شناور حداکثر عمق آبشستگی به ترتیب 32 و 19 درصد نسبت به حالت بدون جسم شناور افزایش می یابد. تجزیه و تحلیل نتایج حاکی از آن است که بطور کلی حض ور اجسام شناور باعث افزایش حداکثر عمق آبشستگی به میزان 42 درصد می گردد.

آب شستگی، گروه پایه قائم، اجسام شناور، عمق جریان، رقوم کارگذاری فونداسیون