زهرا اصغری پوده - دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی - محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد شفیعی زاده - دانشجوی دکترای آمایش محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سیما فاخران - عضو هیئت علمی گروه محیطزیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی
علیرضا گیلانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه پیام نور مرکز تهران شرق

در سالهای رخداد پدیده گردوغبار در بخشهای غربی کشور مشکلات اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی بسیاری را به همراه داشته است. تکامل توأم این رخداد با روند شتابان توسعه، صنعتی شدن و افزایش بی سابقه جمعیت در استان خوزستان، تنشهای محیط-زیستی را در این منطقه دو چندان کرده است. مطالعات صورت گرفته بر روی پدیدهی گردوغبار غالباً به اثرات زیانبار این پدیده اشاره و تأکید دارند. حال اینکه مطالعات محدودی به تدوین و توسعه شاخصهای پایش مکانی-زمانی پدیده گردوغبار میپردازند. شاخصهای پایش پدیده گردوغبار این امکان را فراهم میکنند تا با حداقل رساندن تأثیر عوامل مختلف در روند پایش پدیده اطلاعات صحیحی را در خصوص روند تغییرات در اختیار مدیران و تصمیم گیران قرار میدهند. بدین منظور از شاخص تجربی طوفانهای گرد و غبارDSI استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار شاخص DSI برای استان خوزستان با گذشت زمان کاهش داشته است و این مقدار به طور کلی برابر38 واحد شاخصDSI است. مقادیر این شاخص در سال 1991 بالاترین میزان، در سال 1998 کمترین میزان را نشان می دهد. همچنین نقاط حساس استان که با افزایش چشمگیر گردوغبار همراه بودهاند عمدتاً در بخشهای شرقی تالاب شادگان و هورالعظیم پراکنش دارند. که این امر نشان از تأثیر مدیریت ناپایدار منابع آبی و تالابها در افزایش رخدادهای گردوغبار در منطقه دارد.

طوفان گردوغبار، شاخصDSI پهنه بندی زمانی-مکانی، هواشناسی، خوزستان