برررسی عملکردی گاهنگاری مساجد تک مناره ای مطالعه موردی جمعه مسجد اردبیل سنت ارتباط معماری با سایر هنرها،معماری و نجوم

معماری پدیده ای بسیار پیچیده است و نمود هر اثر معماری، حاصل موضوعات بسیار زیادی در حوزه های مختلف است؛افلیم،فرهنگ،سیاست وغیره همگی در شکل گیری یک اثر معماری نقش دارند.مساجد تاریخی ایران، همچون دیگرآفرینش های جوامع سنتی مکانی برای تبلور و انتقال مفاهیم و رمزورموز های نهفته در علوم پدید آورندگان آن به شمار می آیند به طوریکه معماران و طراحان گذشته ایران عمدتا به علوم ریاضیات،هندسه،نجوم و فنون رایج زمان تسلط داشته و با به کارگیری هنر معماری و تلفیق آن با علوم دیگر به زبان مشترک هنرو علم دست یافته اند،این امر باعث می شود که معمارانگذشته توانایی ساخت بناهایی را داشته باشند که با محاسبه دقیق نجومی و دقت در هندسه علاوه بر کار کرد اصلی بتوانند به چند عملکرد دیگر نیز جوابگو باشند.در این مقاله سعی بر بررسی نقش گاه نگاری و نجومی مساجد تک مناره ای و سنجش زمان،جهت و بالاخص تعیین اوقات شرعی پرداخته شده است.محتوای پژوهش مروری کوتاه بر ادبیات و تاریخ موضوع و بررسیمسائل نجومی و مقایسه تطبیقی مساجد تک مناره ای ایران ودر ادامه بر بررسی جمعه مسجد اردبیل با ارائه فرضیه پیوند ساختاری جمعه مسجد اردبیل با خورشید و موضوع گاه نگاری آن خواهیم پرداخت،نتیجه این بررسی بیانگر طراحی بسیار دقیق بنا با ساختار خورشیدی و مسائل نجومی است هر چند بررسی و مطالعات تکمیلی نیاز به زمان و مطالعه بیشتر دارد.

کلیدواژه ها:

مساجد تک مناره ای ، گاه نگارها ، مناره ، نجوم ، جمعه مسجد اردبیل