سامان ابی زاده - دانشجوی دکترا شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
الهام تقی زاده - کارشناس ارشد معماری

هدف از این پژوهش بررسی کاربرد و مفهوم توسعه درون زا و تأثیرات فلسفه بر سیاستهای توسعه درونی یادرون زایی بر کالبد شهرهای اسلامی است. توسعه درونی شهری یا توسعه از درون، بر خلاف سایر سیاست های توسعه شهری، با توجه به اینکه دربستر شهر موجود و با حضور ساکنان و شهروندان موضوعی پیچیده، چند وجهی ، میان بخشی و حتی فرابخشی است که نه فقط یک کار فیزیکی ، کالبدی و شهرسازی است، بلکه دارای ابعاد قوی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی است. برای شناخت آثار کالبدی، فضایی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی دین اسلام بر شهرها و تبیین الگویی برای تمایز این شهرها ازسایر شهرهای جهان نظرات گوناکون و تحقیقات متعددی انجام و تحلیل های گوناگونی ارائه شده است. ماهیت اجتماعی شهر اسلامی بیانگر ویژگی های اجتماعی جوامع شهری در قلمرو حاکمیت دین اسلام و ارتباط آنها با آموزه های دینی اسلامیاست. در این مقاله با مرور دیدگاههای فیلسوفان ایرانی و غیر ایرانی در زمینه توسعه و توسعه درون زا، ویژگی ها و تأثیرات آنبر ماهیت و کالبد شهر اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد. داده های مورد نیاز در این تحقیق به روش اسنادی گردآوری شد ه اند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است و با روشهای اسنادی و کتابخانه ای اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شده است. یافته – ها نشان میدهد توسعه درون زا بهترین روش برای حفظ ماهیت و کالبد شهرهای اسلامی است و استفاده بهینه از آنها را فراهم می آورد و در عین حال با ارتقای هویت نواحی ای که به توسعه مجدد نیاز دارند می تواند الگوی سیاستهای رشد و توسعه شهری را فراهم آورد.

فلسفه، توسعه درون زا، کالبد، شهرهای اسلامی