محمد اخباری - دانشیار ژئوپلتیک و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی
مجید غلامی - دانشجوی دوره دکترای مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، نویسنده عهده دار مکاتبات

ژئوپلتیک زبان» شاخه ای نو از علم ژئوپلتیک است که به واکاوی تاثیرات متقابل جغرافیایی فرهنگی زبان، سیاست و قدرت به عنوان سه ضلع اصلی فلسفه سیاست جغرافیایی می پردازد. اینکه زبان تکلم چگونه در سیاست نقش بازی می کند و چگونه آن را تحت تاثیر قرار می دهد، موضوع اصلی پژوهش حاضر است. اهمیت موضوع حاضر از آن جهت است که نه تنها می بایست برای افزایش قدرت جمهوری اسلامی در ابعاد مختلف به نقش اساسی زبان فارسی اذعان نمود بلکه تنوع و گستردگی اقوام ایرانی نیز بر اهمیت مساله افزوده است؛ تنوعی که انسجام یا عدم انسجام میان آن ها، همچون شمشیری دو سویه برای ایران اسلامی است. سوال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از اینکه، زبان فارسی چگونه بر انسجام اقوام ایرانی اثر می گذارد؟ نویسندگان در پاسخ به سوال فوق و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و ابزار منابع کتابخانه ای، فرضیه خود در پاسخ به سوال اصلی مقاله را چنین بیان می نمایند: «زبان فارسی به عنوان عامل اصلی در پرورش هویت ملی، رقابت با زبان های مهاجم، هدایت افکار عمومی، همگرایی و واگرایی بین المللی و تسلط فرهنگی، اصلی ترین پیش نیازهای انسجام اقوام ایرانی به شمار می آید». یافته های تلاش حاضر نشان می دهد که با اذعان به این که اقوام ایرانی مردمانی با علاقه به زبان فارسی بوده و پشتوانه قوی زبان فارسی و تاریخ هفت هزار ساله ایران و زبان فارسی را می شناسند اما بودجه کمی و وجود رقبای خارجی مخصوصا در کشورهای همسایه، مهمترین چالش های پیش روی اثرگذاری زبان فارسی بر گسترش انسجام اقوام ایرانی معرفی می شوند.

زبان فارسی، اقوام، ژئوپلتیک و انسجام