عبدالناصر باران زهی بخشانی - کارشناس - ارشد برنامه ریزی ،مدیریت و آموزش محیط زیست،دانشگاه بندرعباس
غلامرضا نوری - دکترای ژئواکولوژی برنامه ریزی منطقه ای ، استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

توجه به محیط زیست و از آن جمله مواد زاید جامد مساله ای است که در سال های اخیر مورد توجه خاصجهانیان قرار گرفته است.توجه به آلودگی ها و مقابله با آن از طریق برنامه های مختلف زیست محیطی از جمله موادزاید جامد بصورت گسترده ای در بهداشت و اقتصاد جهان در مکان یابی محل دفن زباله مطرح است. دفن بهداشتیمواد زائد جامد به عنوان آخرین مرحله مدیریت پسماند می باشد که مقوله ای است دارای مراحل دقیق اعم از انتخابمکان،آماده سازی آن و بهره برداری از محل که هر کدام نیاز به انجام مطالعات و اعمال مدیریت صحیح دارد. شهر سورانمرکز شهرستان سیب و سوران واقع در استان سیستان و بلوچستان ، دارای مساحت 6780 کیلومتر مربع و جمعیت13158 نفر می باشد. محل دفن فعلی مواد زائد جامد شهر از حدود 15 سال گذشته در جنوب شرقی سوران واقع شدهاست. این تحقیق با هدف تعیین مکان مناسب دفن پسماندهای شهری شهر سوران با استفاده از سیستم های اطلاعاتجغرافیایی (GIS) و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به وسیله نرم افزار Expert Choice اجرا شدهاست. در این مطالعه ضوابط،معیارها و زیر معیارهای انتخاب مکان های مناسب برای دفن پسماند شهری مانند فواصل وحریم ها، ویژگی های فیزیکی، قابلیت دید از مناطق مسکونی و خطوط ارتباطی و کاربری اراضی شناسایی گردیدند وپساز نمره دهی به معیارها وزیرمعیارها توسط کارشناسان متخصص، نمره ها وارد نرم افزار Expert Choice شده وپارامترها دو به دو مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند و وزن های نهایی مشخص و سپس با تحلیل این وزن ها در محیطGIS نقشه های هم وزن به دست می آید. نتایج نشان می دهد باادغام نقشه ها، چهارمحل دفن شناسایی می شودکه باتجزیه و تحلیل ویژگی های چهار محل به دست آمده، محل شماره چهاربه علت قرار گرفتن در جهت بادهای غالبوتوسعه روستا، محل شماره 3 به علت قابلیت دید از مناطق مسکونی وفواصل نزدیک با منطقه مسکونی و ومحل شمارهدو به علت قرارگرفتن در جهت وزش باد غالب و نزدیکی با اماکن مسکونی مورد تأیید قرار نمی گیرددر نتیجه محل شماره یک از طول جغرافیایی 20'53°61 تا 47'52°61 شرقی و عرض جغرافیایی 44'25°27 تا 41'26°27شمالی ومساحت 100 هکتاربهترین مکان برای دفن زباله های شهر سوران انتخاب و محل دفن فعلی با توجه بهکوهستانی بودن و عدم انجام عملیات دفن بهداشتی و ایجاد ترانشه در محل از نظر علمی و بهداشتی نامناسبتشخیص داده می شود.

مکان یابی، محل دفن زباله، GIS ، AHP ، شهر سوران