هه ژار محمدپور - دبیر آموزش و پرورش شهرستان مهاباد و دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی زیست محیطی، دانشگاه ارومیه
حسین پیرخراطی - استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه
یوسف رحیم سوری - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه ارومیه
خدیجه موسوی

حوضه آبریز سد مخزنی مهاباد، از دو زیر حوضه اصلی، به نامهای رودخانه کوتر و بیطاس و زیرحوضه فرعی به نامدهبکر تشکیل شده است. این حوضه بخشی از پهنهی زمین ساختی زون سنندج- سیرجانو زیر زون دگرگونی خوی -مهابادو ترکیبی از واحدهای سنگی به سن پرکامبرین تا کواترنری میباشد. این منطقه براساس اقلیم نمای دومارتن جزء مناطق نیمه خشک محسوب میگردد. در این تحقیق، 5 نمونه آب از رودخانههای منتهی به سد، جهت بررسیکیفیت و نوع آن از لحاظ مصارف مختلف مانند شرب، آبیاری، صنعتی و دامی آنالیز گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده-ها، نمودارهای شولر، پایپر و ویلکوکس ترسیم و تیپ و رخساره نمونههای آب محاسبه گردیده است. دیاگرام شولرنشان می دهد که آبهای منطقه از نظر شرب در حد قابل قبول میباشند. نمودار ویلکوکس نشان میدهد که آبهایمنطقه از نظر کشاورزی در محدوده مناسب قرار دارند. نمودار پایپر نیز نشان میدهد که تیپ و رخساره آبهای منطقهاز نوع بیکربناته کلسیک می باشد. تمام نمونه های آب جهت شرب انسان و دام، آبیاری و صنعتی قابل استفاده می-باشند. کیفیت آب براساس ضریب لانژلیه (LSI) و رایزنر (RSI) تمایل به رسوبگذاری کلسیم کربنات در مصارفصنعتی دارد. با استفاده از نرم افزار Arc GIS ، موقعیت رودخانه های منتهی به سد ترسیم گردیده و نتایج تجزیهشیمیایی نمونه های آب در مسیر رودخانه به کمک نرم افزار Aq.QA و Chemistry پردازش و رده بندی شدند.

سد مهاباد، کیفیت آب،نمودار شولر، نمودار پایپر، نمودار ویلکوکس، نمودار گیبس