کاربرد بلاغی کلمه چشم در غزلیات حافظ شیرازی

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی( حدود726 تا 792ه. ق.) شاعر نامی قرن هشتم ایران و یکی از بزرگترین غزل سرایان شعر فارسی است که تا کنون تحقیقات گسترده ای پیرامون اشعارش انجام گرفته است. حافظ در استفاده کامل از بدیع و بیان و ایجاد روابط متعدد موسیقایی و معنایی بین کلمات پیشتاز است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل آماری کاربرد بلاغی کلمه «چشم» در 190 بیت از اشعار، با هدف تعیین نقش این کلمه در زیبایی کلام شاعر بررسی شده است.بررسی نشان می دهد شاعر از کلمه چشم در ساخت ترکیبات وصفی و اضافی بهره بیشتری برده است و در بدیع لفظی به انواع جناس ، سجع و در بدیع معنوی به انواع ایهام از قبیل ایهام تناسب، ایهام تضاد، ایهام ترجمه، تبادر و استخدام توجه دارد و درعلم بیان، عمده توجه او به استعاره، تشبیه و سمبل است.

کلیدواژه ها:

حافظ ، نقدادبی ، بلاغت ، بیان ، بدیع ،