محمود جواد شمس الدینی - دانشجو
احمد مزیدی - دانشیار

اقلیم از مهمترین عوامل موثر بر رشد و بازدهی محصولات خرما می باشد. در مجموع عملکرد مناسب گیاهان در فصل نمو، در بازهدمایی مشخص و آبیاری ویژه صورت می پذیرد که در خارج از این بازه عملکرد گیاه از لحاظ کمی و کیفی کاهش می یابد. تغییرعناصر اقلیمی یکی از مهمترین مخاطرات محیطی برای آینده کشاورزی جهان و ایران می باشد که می تواند با تغییر مقادیرآستانه های اقلیمی، تغییرات شدیدی را در رشد و تولید محصولات کشاورزی ایجاد نماید. شهرستان جیرفت با اقلیم گرم، ولی دارایخاکی حاصل خیز، با روند افزایش دما و کاهش بارش در آمار 25 سال اخیر خود تغییر در عناصر اقلیمی را تایید کرده است و میبایست برای محصولات کشاورزی خصوصاً خرما که یکی از محصولات درآمدزای شهرستان است چاره ای اندیشید؛ پس از جمعآوری و بررسی آمار مجموع بارش، میانگین دما و متوسط رطوبت سالیانه منطقه مورد مطالعه ، مشخص شد که اقلیم شهر جیرفت ازنظر رطوبت و بارش با کاهش و ازنطر دما با افزایش روبه روست. یافته های تحقیق نشان می دهد که روند آتی تغییرات دمایشهرستان جیرفت بر اثر پدیده گرمایش جهانی، افزایش متوسط تعداد روزهای با دمای بالاتر از 45 درجه سانتی گراد در دوره 25 سالهموجب کاهش عملکرد محصول خرما و احتمالاً شدت یافتن برخی امراض مانند خشکیدگی خوشه نخل خواهد شد. بر اساس نتایج بهدست آمده در ماههای تیر و مرداد به عنوان پیک فعالیت نخل در تولید محصول خرما، با توجه به تغییرات دمایی پیش یابی شده وعدم بارش به موقع، بیشترین آسیب به محصول خرما وارد می شود. در مقاله پیش رو با پیشنهاد دادن برخی از راه کارها جهت منطبقکردن خرما با شرایط اقلیمی نامناسب با رشد و تکامل محصول، از آسیب های احتمالی تا حد زیادی جلوگیری شود.

تغییر اقلیم، خرما، امنیت تغذیه، جیرفت