رسول داشی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
حمید محمدی - استادیار گروه زراعت و گیاهان دارویی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
لاله پرویز - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز
حسین هاشم پور - استادیار گروه فیتوشیمی، دانشگاه شهید مدنی دانشگاه تبریز

تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که رشد و نمو گیاهان را محدود می کند اما محتوای متابولیت ها را از طریقتاثیر بر مسیرهای متابولیکی سنتز ترکیبات موثره گیاهان داروئی افزایش می دهد. همچنین تلقیح گیاهان با میکروارگانیسم هامانند باکتری های ریزوسفری مسیرهای خاص متابولیت های ثانویه را تحریک می کنند. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریلدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل فاکتور اول دو سویه از باکتری های ریزوسفریمحرک رشد گیاهی (P. fluorescens 135 و P. fluorescens 108) و فاکتور دوم سطوح تنش رطوبتی (نرمال و تنشرطوبتی در حد 50 درصد ظرفیت مزرعه ای) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش رطوبتی و باکتری های محرک رشد گیاهی درمقایسه با گیاهان شاهد تیمار نشده برصفات وزن خشک ریشه و بخش هوایی و بازده اسانس معنیدار بود. بیشترین وزن خشکریشه و اندام هوایی مربوط به تیمار عدم تنش رطوبتی- بدون تلقیح با باکتری و بوتههای تلقیح شده با باکتری سودوموناس - سویه ی 135 بود و کمترین وزن خشک ریشه و اندام هوایی مربوط به تیمار بدون تلقیح با باکتری تحت تاثیر تنش رطوبتی بود.بیشترین درصد اسانس از تیمار تلقیح شده با باکتری سویه ی 135 و تنش رطوبتی بدست آمد، در حالیکه کمترین درصد اسانسمربوط به تیمار عدم تنش رطوبتی- بدون تلقیح با باکتری و تیمار تلقیح شده با سویه ی 108 بدون تنش رطوبتی بود که نشان ازتاثیر متفاوت باکتری های ریزسفری محرک رشد گیاهی بر پارامترهای ذکر شده دارد. تلقیح با باکتری سویه ی 135 ، اثرات آسیب-رسان تنش رطوبتی را کاهش داد.

باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاهی، تنش رطوبتی، مرزه و متابولیت های ثانویه