سنجش ابعاد آسیب پذیری، راهکاری به سوی مدیریت ریسک خشکسالی در سطح کشور

بحران آب یکی از چالش های اساسی قرن کنونی است. در سالهای اخیر بحران آب زمینه ساز پدیده خشکسالی شدهاست. خشکسالی یکی از در هزینه ترین بلایای طبیعی در ایران می باشد. به نظر می رسد گام ضروری برای مقابله باخشکسالی و تعدیل تبعات آن، شناخت و درک دقیق ابعاد آسیب پذیری افراد هر منطقه است که متأسفانه در کشور مامورد غفلت واقع شده است. این امر ضرورت مطالعه در زمینه تعیین آسیب پذیری و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن رامشهود می سازد. در مطالعه حاضر به منظور ارزیابی آسیب پذیری نسبت به خشکسالی در استان های مختلف کشور ازروش سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP) استفاده شد. آسیب پذیری شامل ابعاد آسیب پذیری اقتصادی، آسیبپذیری اجتماعی و آسیب پذیری فیزیکی می باشد. به منظور تعیین اهمیت ابعاد مختلف آسیب پذیری و همچنینزیرمعیارها در هر یک از ابعاد از پرسشنامه مقایسات زوجی فازی استفاده شد. بدین جهت به ده نافر از کارشناسان،متخصصین و افراد صاحب نظر مراجعه شد که نظرات کارشناسی با استفاده از روش دلفی ادغام گردید. نتایج این مطالعهنشان داد اهمیت آسیب پذیری فیزیکی بیش از آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی و اهمیت آسیب پذیری اقتصادی واجتماعی یکسان است. در معیار آسیب پذیری اقتصادی زیر معیار GDP سرانه، در معیار آسیب پذیری اجتماعی زیرمعیار تراکم جمعیت و در معیار آسیب پذیری فیزیکی زیر معیار تراکم جاده بیشترین اهمیت را به خود اختصاص دادهاند. طبق نتایج این مطالعه استان های خوزستان، فارس و خراسان رضوی به ترتیب آسیب پذیرترین استان ها نسبت بهخشکسالی به شمار می آیند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری نسبت به خشکسالی ، آسیب پذیری اقتصادی ، آسیب پذیری اجتماعی ، آسییب پذیری فیزیکی و روش سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP)