مهدی داورپناه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه
مهشید سوری - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه ارومیه

افزایش جمعیت و استفاده های غیر اصولی از منابع طبیعی سبب تخریب جنگلها و مراتع شده است . چنانچه مدیریت علمی و اصولی در ارتباط با این منابع طبیعی صورت نگیرد، در چند دهه آینده تخریب منابع طبیعی کشور شدت بیشتری پیدا خواهد کرد. برای افزایش مشارکت مردم و موفقیت هرچه بیشتر این فعالیتها در نواحی روستایی، باید افراد را تشویق به مشارکت کرد زیرا در توسعه نواحی روستایی، این افراد هستند که نقش کلیدی را ایفا می کنند. هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر مشارکت روستائیان در حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری از منابع طبیعی استان اردبیل از دیدگاه کارشناسان بود . تحقیق حاضر از نوع کاربردی و جامعه آماری این تحقیق شامل کارشناسان مرتع و آبخیزداری اداره منابع طبیعی استان اردبیل بوده اند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 70 نفر محاسبه شده و روش نمونه گیری تصادفی ساده است . ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه و به روش میدانی از نوع پیمایشی می باشد که روایی آن بر اساس نظرات متخصصان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (94.4%) محاسبه شده است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 استفاده شد . نتایج یافته ای استنباطی نشان داد که بین متغیرهای عوامل سیاسی - قانونی ، اجتماعی - فرهنگی، متغیرهای اقتصادی ، روان شناختی قابلیت های مروجین منابع طبیعی و برنامه ریزی تشکیلات ترویج با متغیر میزان مشارکت مردم در فعالیت های حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری از منابع طبیعی رابطه وجود دارد . در حالی نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد عامل روان شناختی بیشتر ین تاثیر در جهت مثبت را در تبیین متغیر وابسته با رابطه مستقیم دارد بعد از عامل روان شناختی، عامل سیاسی_قانونی بیشترین تاثیر را داشته اما در جهت منفی یعنی باعث کاهش جلب مشارکت مردم شده و رابطه عکس با متغیر وابسته دارد و در ادامه سه عامل دیگر، عوامل اجتماعی فرهنگی، عوامل برنامه ریزی ترویجی و عوامل اقتصادی به ترتیب بیشترین تاثیر را در تبیین متغیر وابسته با رابطه مستقیم دارند.

مشارکت روستائیان، توسعه و بهره برداری، کارشناسان، اردبیل