علی فقه مجیدی - عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان
زهرا ضرونی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه کردستان
شهلا صمدی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه کردستان

رشد اقتصادی ناشی از تجارت زمانی بیشتر عملی میشود که سرمایه انسانی لازم برای جذب تکنولوژی وجود داشته باشد. از سوی دیگر گسترش تجارت خارجی نیز زمینه توسعه سرمایه انسانی را فراهم میآورد. در این پژوهش اثر تجارت خارجی و سرمایه انسانی با استفاده از روش اثرات ثابت و روش GMM در دوره2013- 1990 در 42 کشور آسیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که تجارت خارجی و سرمایه انسانی اثر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی کشورهای آسیایی در دوره موردمطالعه داشتهاند. متغیر ترکیبی تجارت خارجی با سرمایه انسانی نیز اثر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی دارد. همچنین، متغیر جمعیت اثر منفی و معنی داری بر رشد اقتصادی این کشورها داشته است. نتایج هر دو روش برآورد، اثرات مثبت سرمایه انسانی و تجارت خارجی را بر رشد اقتصادی تأیید میکنند که با توجه به ضرایب بدست آمده اثر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی از اثر تجارت خارجی بر رشد اقتصادی بیشتر بوده است.

تجارت خارجی، سرمایه انسانی، رشد اقتصادی، اثرات ثابت، روشGMM