میرنجف موسوی - دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه ارومیه
سمیه رستم زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه

امروزه به اعتبار پژوهشهای مستند توسط پژوهشگران اثبات شده است که در مناطق کلانشهری به عنوان موتور محرکه رشد و توسعه ملی در سطح کشورها مطرح هستند. این مناطق با اختصاص حجم بزرگی از نیروهای انسانی و مادی کشورها به خود به ساماندهی مقوله توسعه در کشورها میپردازند و از اهمیت بسیار بالایی در نظامات شهری و منطقهای برخوردارند. امروزه در بسیاری از مناطق کلانشهری دوری مراکز کار و فعالیت به ویژه در شرایط فقدان سیستمهای ارتباطی موثر، تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این پهنه های بزرگ شهری متاثر ساخته و مدیریت شهری و منطقهای را از حل و فرو کاستن از معضلات آن درمانده نموده است. لذا با توجه به اهمیتی که شناخت کم و کیف ساختار فضا در هدایت موثر و هوشمندانه مناطق کلانشهری دارد، این پژوهش به تبیین و آمایش شهرهای منطقه کلانشهر تهران بر اساس شاخصهای توسعه میپردازد. نتایج تحلیل و رتبهبندی شهرهای کلانشهر تهران بر اساس شاخص توسعه (آموزشی، صنعتی، بهداشتی و کشاورزی) با استفاده از مدل VICOR نشان میدهد که شهر تهران با رتبه به دست آمده 1، بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است و شهر نظرآباد با رتبه 0/001 پایینترین رتبه را به خود اختصاص داده است.

آمایش منطقهای، ساختار فضایی، کلانشهر تهران، مدلVICOR