عین اله خادمی - دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
فاطمه آبشاری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

شناخت فضائل اخلاقی بر هر انسانی واجب است و شایسته است راه های دستیابی به آن ها را کشف کند. بر اساس دیدگاه برخی اندیشمندان یونان و متفکران مسلمان، اصول همه ی فضائل اخلاقی، حکمت، شجاعت و عفت می باشد و برآیند سه فضیلت مذکور، عدالت نام دارد. سخن گفتن از مواردی است که تاثیر بسزایی در کسب فضائل اخلاقی دارد و اگر بر اساس عدالت باشد، آثار مثبت فراوانی به همراه دارد که بسیاری از آنها در جهت نهادینه شدن اخلاق حسنه کاربرد دارد. در بسیاری از موارد، سخن واجب است و سکوت موجب خسران می باشد. ذکر از مواردی است که به نوعی زیرمجموعه ی سخن است که ترک آن موجب محرومیت از توفیقات بسیاری در کسب فضائل اخلاقی می شود. سخن جدای از حق گویی، صدق و عدالت طلبی، باید دارای ویژگی های دیگری چون بذله گویی باشد. مجموعاً ائمه (علیهم السلام) همانطور که به سکوت توصیه می کردند، به سخن گفتن درست و به جا نیز تاکید کرده اند. در این راستا پاسخ گویی به پرسش های ذیل ضرورت دارد: اصول فضائل اخلاقی چیست؟ سخن گفتن در چه مواردی واجب و ترک آن ناپسند است؟ فواید سخن گفتن چیست؟ و چه نقشی در بهبود اخلاق آدمی دارد؟ سخن گفتن چه تاثیری در کسب اصول فضائل اخلاقی دارد؟