مرتضی شجاری - دانشیار دانشگاه تبریز
علی فرضی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تبریز

اخلاق و مسائل مربوط به آن، همچنان که در هر یک از ادیان و مذاهب دارای اهمیت است، مورد توجه فیلسوفان نیز واقع شده است. شیخ اشراق در فلسفه خاص خویش که آن را فلسفه اصالت نور می توان نامید، مبانی اخلاقی را بر اساس تشکیک نور تبیین کرده است. از نظر وی، غایت اخلاق رسیدن به لذت است؛ لذتی که سعادت واقعی، نتیجه نیل بدان است. شیخ، سعادت را وصول به لذت و دوری از آلام می داند که در سایه نیل به کمال انسانی حاصل می شود؛ بدین ترتیب، سعادت، لازمه لذت است. و برترین لذت ها را همان لذتی می داند که انسان با رسیدن به عالم نور بدان نایل می شود. وی همچنین بر این باور است که میان نور و سعادت پیوند وثیق و عمیقی وجود دارد. و از آنجایی که نور، حقیقتی مشکک است لذا سهروردی سعادت را امری ذو مراتب و مشکک می داند. شیخ اشراق همت گمارد تا با حفظ اصول و مبانی مکتب خویش، مساله لذت و سعادت را که همواره از موضوعات بحث برانگیر در علم اخلاق بوده است، تشریح نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل دیدگاه شیخ اشراق از لذت و سعادت در پرتو تشکیک نور است.

لذت، سعادت، اخلاق، تشکیک نور،کمال، شیخ اشراق