سحر کاوندی - عضو هیات علمی گروه فلسفه دانشگاه زنجان

اخلاق محیط زیست یکی از شاخه های اخلاق کاربردی است که مسایل اخلاقی مربوط به محیط زیست، همچون رابطه انسان با محیط زیست، احساس مسئولیت آدمی نسبت به آن و ... را بررسی می کند. در دنیای امروز بحران های بزرگ و عظیم زیست محیطی با به خطر انداختن حیات بشر در این کره خاکی، اندیشمندان را بر آن داشته تا در صدد یافتن راه چاره ای برای برون رفت از این بحران باشند. از آنجائی که طرز تلقی و نگرش آدمی به هستی، طبیعت و انسان در نوع رفتار و تعامل او با محیط زیست تاثیری جدی دارد و نیز سامان یافتن نظریات اخلاقی نیز مبتنی بر آن است، از این رو رویکردهای عمده اخلاق هنجاری (سودگروی، وظیفه گروی و فضیلت گروی) و نیز باورمندی انسان به وجود آفریننده ای در عالم هستی و همچنین هدفمندی و غایتمندی هستی در رهیافت و موضع گیری صاحب نظران اخلاق محیط زیست تاثیر گذار بوده اند. در این مقاله پس از ارائه تعریفی از محیط زیست و تبیین تاثیر برخی از رویکردهای مهم اخلاقی در تعامل انسان با محیط زیست طبیعی، بر ارائه راهکار و گشودن افق های جدید بر اساس دیدگاه خدامحوری و انسان شناسی مبتنی بر اندیشه ها و آموزه های دینی و اسلامی تاکید شده است.

اخلاق، محیط زیست، آموزه های اسلامی، مسئولیت