میثم بندانی - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
محمود رضا میر لطفی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل
اعظم شیبانی شاد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل

برنامه های توسعه بیشتر توسط دولت ها و معمولا از طریق برنامه های بالا به پایین صورت می گیرد و این باور جود دارد که تنها تامین خدمات و امکانات رفاهی، مشکلات روستاییان را برطرف نمی کند. در این راستا، دانش بومی یک دانش طبیعی است که ساکنین روستایی از تجربیات و مشاهدات خود برای برقرار کردن ارتباط با انسان های اطراف خود و محیط استفاده می کنند. که در نهایت باعث می شود راهی برای رسیدن به توسعه پایدار روستایی فراهم شود. هدف اساسی این تخقیق بررسی نقش دانش بومی در توسعه پایدار روستایی ساکنین دهستان قائم آباد منطقه سیستان می باشد. در این میان شناخت عوامل موثر در دانش بومی ساکنین این دهستان عبارتند از: ا- بدون هزینه است 2- با فرهنگ روستاییان عجین است 3- دارای تصمیم گیری منطقی است 4- بر بقایای منابع طبیعی تاکید می کند 5- و دارای جنبه مشارکتی است که این عوامل از مهمترین نتایج دانش بومی در دهستان قائم آباد است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و روش مطالعه کتابخانه ای و اسنادی و استفاده از منابع اینترنتی تهیه شده است. و تلاش دارد، راهکارهای لازم را در خصوص دانش بومی ساکنین روستایی دهستان قائم آباد در تمامی زمینه ها جهت دست یابی به توسعه پایدار روستایی فراهم کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که عامل عجین بودن با فرهنگ روستاییان و جنبه مشارکتی دانش بومی بیش از سایر عوامل در این دهستان موثر بوده است. بومی و ساماندهی منابع مختلف اعم از نیروی انسانی و سرمایه های مادی در کنار تجربه های دیگر در روستاها کاری پیچیده و دشوار اما شدنی است. تجربه نشان می دهد که رسیدن به این دانش مناسب، تنها از راه تداوم در کاربرد این روش ها و آموزش این دانش گرانبها از افراد بزرگسال به نسل های جوان امکان پذیر است.

دانش بومی، توسعه پایدار روستایی، دهستان قائم آباد منطقه سیستان