علی علایی - دکترای معماری و عضو هیئت علمی آموزشکده فنی و حرفه ای سماء و دانشگاه آزا اسلامی واحد کرمانشاه
نساء حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری- دانشگاه علوم و تحقیقات کرمانشاه

تجلی ماهیت وجودی نور و رنگ بر بنا، این دو عنصر را اصلی ترین محور زیباشناسی معماری ایرانی، در عرفان و معنا قرار داده است. در مواجهه با آثار هنر و معماری اسلامی مشاهده می کنیم که کلیه ی اجزای اثر هنری، از جمله نور و رنگ، به گونه ای متفاوت از دیگر آثار هنری ارائه شده در طول تاریخ هنر جهان، خلق شده-اند. گویی که زبان بیانی هنرمند مسلمان در بیان روایت وی از عالم هستی، از رمزگان ویژه ای بهره گرفته است. معماری و نور به همان اندازه در کارهای یک هنرمند مسلمان به یکدیگر وابسته اند که جسم و روح، یکی برای زنده بودن و دیگری برای حضور مادی در این جهان، به دیگری نیاز دارد. آن هنگام که نور بر جسم فضا جاری می شود هر دو جهان مرئی وجود پیدا می کنند و رنگ ها در معماری اسلامی نیز، همواره مورد نظر معماران بوده و از آغاز پیدایش شب و روز، تاریکی و روشنایی، زندگی بشر تحت تأثیر این عنصر بوده است. این مقاله با توجه به رابطه ناگسستنی این دو عنصر از اندیشه و معماری اسلامی سعی در بازشناسی آن ها، با بررسی رمز ارزشمندی این دو مقوله در هنر و معماری ایرانی اسلامی دارد و هدف اصلی در پژوهش حاضر، بیان جایگاه، تاثیر و ارزش والای نور و رنگ در هنر و معماری اسلامی است. این مقاله با بیانی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی به بررسی این عناصر مهم در معماری ایرانی که در معماری معاصر کمرنگ و فراموش شده هستند، می پردازد.

نور، رنگ ، نور و رنگ در هنر اسلامی، معماری اسلامی، معماری ایرانی