نحوه عمل ژن و وراثت پذیری مقاومت به فوزاریوم سنبله در گندم

بیماری فوزاریوم با عامل قارچی Fusarium graminerum از مهمترین بیماریهای زراعت گندم در دنیا و ایران می باشد. در اینتحقیق، با استفاده از روش تجزیه ژنتیکی میانگین نسل ها و واریانس نسل ها، نحوه عمل ژن و وراثت پذیری مقاومت به این بیماری بررسی شده است. پنج نسل (BC(1), F(3), F(2), F(1 و (BC(2 از تلاقی والد لاین مقاوم (P(1 در والد رقم حساس فلات (P(2) به همراه والدین در شرایط مزرعه ای با اسپورهای قارچ در مرحله ظهور سنبله آلوده شدند و پس از شیوع کافی آلودگی خصوصیات مرتبط با مقاومت بهبیماری شامل درصد سنبلچه های آلوده، درصد دانه های آلوده (FDK) و شیوع بیماری (DIC) ارزیابی شدند. تجزیه واریانس نسل هانشان داد که وراثت پذیری خصوصی صفت FDK بالا ولی وراثت پذیری خصوصی صفت DIC بسیار پایین بود که این نشان دهنده تمایزعوامل ژنتیکی این دو خصوصیت می باشد. آزمون مقیاس مشترک حاکی از آن بود که کنترل مقاومت با مدل غالبیت- افزایشی تطابق نشان نداد. در عوض مدل شش پارامتری مشتمل بر میانگین (m)، جزء غالبیت (d)، جزء افزایشی (a) اثر متقابل افزایشی x افزایشی (ad)، اثر متقابل غالبیت ad غالبیت x افزایشی (ad) و اثر متقابل غالبیت x غالبیت (dd) در مورد همه شاخص های مقاومت مطابقت نشان داد.بنابراین، نتیجه گیری شد که در تلاقی مورد آزمایش علاوه بر اثرات غالبیت و افزایشی، اثرات اپیستازی نیز نقش مهمی در کنترلمقاومت به فوزاریوم سنبله گندم دارند.

کلیدواژه ها:

گندم ، فوزاریوم ، مقاومت ، میانیگن نسلها ، وراثت پذیری