نسترن دانایی - دانشگاه پیام نور واحد مشهد
سعید خاوری خراسانی - عضو هیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان
محمود ولی زاده - استاد یار دانشگاه پیام نورمشهد
معصومی - استادیار دانشگاه پیام نور

شناسایی ترکیبات هیبرید برتر در هر برنامه اصلاحی از اهمیت بسزایی برخوردار است. نیل به این مهم از روشهایمختلفی صورت می پذیرد یکی از این روشهای تعیین روابط علی و معلولی صفات با استفاده از روشهای آماری چند متغیرهمی باشد. در این تحقیق 10 هیبرید جدید ذرت دانه ای همراه با ارقام تجاری سینگل کراس کرج 705 و 706 و 704 در قالبطرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 1392 مورد ارزیابی و مقایسه عملکرد قرار گرفتند. نتایج تجزیهواریانس آماری نشان داد که هیبریدهای امید بخش و تجاری مورد بررسی از نظر صفات تعداد روز از کاشت تا ظهور رشته هایابریشمی، تعداد ردیف دانه و عمق دانه تفاوتهای معنی داری با یکدیگر دارند (p≤0.01). نتایج مقایسات میانگین صفت عملکرد دانه نشان داد که بیشترین مقدار از این صفت مربوط به هیبریدهای شماره K47/2-2-1-3-3-1-1-1 X K3640/3)8) و K47/2-2-1-3-3-1-1-1 X K18)2) بترتیب با 14/817 و 14/768 تن در هکتار می باشد و ارقام شاهد 704، کرج 705 و کرج 706 عملکرد کمتری را نسبت به دیگر هیبریدهای مورد بررسی نشان دادند. بیشترین مقدار وراثت پذیری عمومی فقط درصفت قطر چوب بلال (0/84) مشاهده شد. نتایج کلاستر بندی صفات هیبریدها را به 2 گروه تقسیم کرد که با توجه به نتایج مقایسات میانگین بیشترین عملکرد مربوط به کلاستراول است که شامل هیبریدهای 6، 8، 3، 2، 9، 4، 1 و نیز نشان می دهد کههیبریدهای امیدبخش نسبت به هییبریدهای تجاری بهتر هستند، بنابراین ترکیبات مذکور می توانند بعنوان هیبریدهای امیدبخش در برنامه های معرفی ارقام جدید ذرت دانه ای مد نظر قرار گیرند.

ذرت، صفات زراعی، هیبرید سینگل کراس، عملکرد دانه، صفات مورفولوژیکی