مریم مختاری افجدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
حسن ذوالفقارزاده - استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

امروزه نیاز روحی و جسمی انسان به برقراری ارتباط با طبیعت ،موجب گردیده که در همه جوامع به طبیعت به مثابه یک میراث فرهنگی نگریسته شود.در میان عناصر موجود در طبیعت آب و گیاه از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه برخوردارند.آب به عنوان یک عنصرطبیعی ، نقش فوق العاده ای در حیات دارد.آب واسطه ای است که فرآیندهای حیات در آن به وقوع می پیوندند و به عنوان یکی از اساسی ترین عناصر طبیعی ، از روزگاران کهن تاثیر بسزایی در شکل گیری و شکوفایی فضاهای شهری و معماری داشته است. آب درمعماری ایرانی به عنوان عنصر اصلی با قرارگیری در مرکز و معماری در اطراف آن شکل دهنده مکان ها و پیونددهنده فضاها است.هدف اصلی در این پژوهش ، بیان مبانی و مفاهیم دینی آیینی آب و بازشناساندن نقش آب به عنوان یکی از عناصر طبیعی مهم ازابعاد گوناگون در معماری ایران در گذشته تا کنون است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوالات است که: جایگاه آب در معماری ایران چیست؟وتأثیری که این عنصر در معماری ایران می گذارد چگونه است؟ روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی - تحلیلی وجمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای بوده است.به همین منظور ابتدا آب را از دیدگاه جهان بینی دینی مورد بررسی قرار می دهیم ، سپس به بررسی آن از دیدگاه جهان بینی فلسفی می پردازیم و در انتها به ذکر مصادیق آب در معماری می پردازیم

آب، معماری، رویکردهای دینی، فلسفی،مفهومی