مدیریت سیلاب در حوضه های آبریز با رویکرد کاهش خطر فرسایش خاک مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه کشف رود

کشور ایران جزء 10 کشور اول دنیا به لحاظ تنوع و حجم وسیع خسارات ناشی از وقوع حوادث قهری می باشد که سالیانه بخش بزرگی از سرانه تولید ناخالص ملی صرف بازسازی و بازتوانی خسارات ناشی از وقوع این حوادث می گردد. از مهمترین حوادث قهری در کشور ما سیلاب می باشد. یکی از دلایل وقوع سیلاب فرسایش خاک می باشد که به جنس خاک، لیتولوژی و توپوگرافی منطقه بستگی دارد و با شناسایی و برآورد میزان دقیق آن می توان اقدامات موثری در راستای مدیریت سیلاب در حوضه های آبریز انجام داد. حوضه آبریز کشف رود جزئی از حوضه آبریز قره قوم ایران است که در شمال شرق کشور و در شمال استان خراسان رضوی واقع گردیده است. حوضه مذکور به دلیل مورفولوژی های مختلف زمین , کاربری نا مناسب اراضی و پوشش پراکنده گیاهی از پتانسیل بالایی در جهت افزایش میزان فرسایش خاک و وقوع سیلاب برخوردار است . در این تحقیق به منظور شناسایی نقاط مستعد وقوع پدیده سیلاب ، پهنه بندی خطر فرسایش در حوضه آبریز رودخانه کشف رود با استفاده از مدل MPSIAC و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS انجام گرفت . نتایج این تحقیق نشات می دهد بخش های میانی به دلیل وجود رسوبات عهد حاضر ، فقدان پوشش گیاهی و کاربری نامناسب اراضی از پتانسیل بالایی جهت وقوع سیلاب و حرکات توده ای برخوردار می باشند (کلاس فرسایش IV ) و مناطق شمالی و جنوبی به دلیل رخنمون سازند های آهکی ، واحد های گرانیتوئیدی و اولترامافیکی و وجود باغات و پوشش گیاهی مناسب کمتر در معرض خطر فرسایش خاک و سیلاب قرار دارند ( کلاس فرسایش III ).

کلیدواژه ها:

مدیریت سیلاب ، حوضه آبریز ، فرسایش خاک ، رودخانه کشف رود ، مدل MPSIAC