مارینا عزتی امینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان
محمدابراهیم بنی حبیب - دانشیار دانشگاه تهران، گروه علوم و مهندسی آب، پردیس ابوریحان

با توجه به و ضعیت اقلیمی کشور ایران که گرم و خشک است پس از یک بارش با شدت زیاد بلافاصله رواناب ایجاد شده و با تداوم بارش پدیده سیل رخ می دهد. یکی از بحرانی ترین نقاط در هنگام بروز سیل حاشیه رودخانه ها ست. بنابراین اندیشیدن تدابیری هوشمندانه برای کمینه سازی خسارات و مدیریت صحیح مقابله با سیل امری حیاتی است. در این تحقیق پس از جلسه طوفان فکری و بهره جویی از نظرات تخصصی افراد خبره و مطلع از شرایط رودخانه وردآورد و همچنین با ا ستفاده از QSPM - SWOT برنامه راهبردی برای مدیریت سیلاب در این رودخانه تدوین شده است. و مقابله با آن، ابتدا عوامل داخلی (قوت ها و ضعف ها) و عوامل خارجی (تهدیدات و فرصت ها) تعیین شده و راهبردهای ممکن برای د ستیابی به بستری ایمن تر در مقابله با سیلاب با استفاده از ماتریس SWOT تدوین شد. سپس با بهره گیری از ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی QSPM محدوده راهبرد برتر مشخص و یک راهبرد جامع با هدف ایمن سازی مسیل ها و رودخانه ها، مشخص گردید. نتیجه تحقیق نشان داد که محدوده راهبردی مورد نظر ما بین راهبرد ST ( راهبرد بهبود تدریجی یا رقابتی ) و WT ( راهبرد تدافعی یا کاهشی) است در نتیجه راهبرد نهایی تلفیقی از این دو محدوده و با عنوان مدیریت سیلاب دشت شامل مهار سیلاب و واریزهها در بازههای بالادست و کنترل توسعه و ساخت و آزادسازی اراضی واقع در بستر قانونی رودخانه نهایی شد.

مدیریت راهبردی، ماتریس برنامهریزی راهبردی کمی، SWOT ، مدیریت سیلاب، ایمنی رودخانه