الهام سلیقه - عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه تبریز
امیررضا اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران دانشگاه تهران
علیرضا میثاقی - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوریهای دیجیتال معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز

با پایان یافتن دوران مدرن و مطرح شدن نظریات پسامدرن در حوزه معماری، تزئینات بار دیگر ارزش دیرین خود را بازیافت. تزئینات در هنر و معماری اسلامی نیز جایگاه ویژهای داشته و جزئی لاینفک از آن بوده است. در مبانی هنر قدسی هنرمند با هدفی خاص به خلق معماری و تزئینات مرتبط با آن می پرداخت. با آغاز دوران مدرن تزئینات از معماری کنار گذاشته شد اما با مطرح شدن سبک جدید که پارامتریسیسم نام گرفته و به دنبال سیطره خود بر جریان غالب معماری معاصر است، این عنصر معماری در حال بازیافتن جایگاه خود است. تحقیق حاضر توصیف اجمالی است از خاستگاه معماری پارامتریک، ماهیت و چیستی آن که در کنار مروری بر مبانی تزئینات و هنر اسلامی، سعی در بررسی رابطه میان این دو دارد. رابطه ای که چه از جنبه مبانی نظری و تکنیک های طراحی و چه از لحاظ شیوه های ساخت قابل مطرح شدن است. برای حصول به نتیجه مطلوبتر مسجد کبود تبریز به عنوان نمونه موردی انتخاب گشته و نقوش هندسی به کار رفته بر روی کاشی کاری های آن در قالب نرم افزار پارامتریک گراس هاپر مدلسازی گردیده است. راهبرد غالب این پژوهش از نوع استدلال منطقی بوده که با تدابیری از مدلسازی رایانه ای نیز همراه شده است تا امکان مطرح شدن نقوش هندسی اسلامی را در قالب معماری پارامتریک مورد آزمون قرار دهد. هرچند معماری اسلامی از لحاظ ماهیت و اندیشه دارای تفاوتهای جدی با معماری پارامتریک می باشد با این حال میتوان با استفاده از ابزارهای نوینی که این سبک جدید در اختیار طیف گسترده ای از طراحان قرار میدهد از آن در جهت خلق معماری همسو با مبانی هنر قدسی بهره برد.

معماری پارامتریک ، نقوش هندسی ، هنر اسلامی ، تزئینات ، نرم افزار گراس هاپر