زهرا قمری مجد - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
محمد سعید منجم - استادیار دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از عوامل مهم در بروز حوادث جاده ای و ریلی وجود اشکالات طراحی و اجرا در طرح هندسی مسیر می باشد. پرداختن به طرح هندسی عناصر تشکیل دهنده شبکه ترافیکی که در بهبود مدیریت حمل و نقل تاثیر بسزایی دارد، بسیار ضروری است. قوس های افقی برای اتصال دو قسمت مستقیم از مولفه افقی یک مسیر استفاده می شوند و به این دلیل که عمل انتقال وسیله نقلیه از یک امتداد به امتداد دیگر باید به تدریج صورت گیرد. با توجه به این که اغلب، سرعت طراحی دو مسیر در یک تقاطع برابر نیست، قوس های دایره ای ساده، جواب گوی اتصالات نخواهند بود، و عموما از قوس های دیگری نظیر قوس های چند مرکزی و قوس های پیوندی استفاده می شود. طراحی قوس های پیوندی، قبل و بعد از قوس های افقی دایره در جهت افزایش ایمنی حمل و نقل، زیبایی بزرگراه ها، فاصله دید و راحتی رانندگان در بسیاری از موارد پذیرفته شده است. با وجود این، کلیه منحنی هایی که بنا به ضرورت می توان به عنوان قوس پیوندی در طراحی راه مد نظر قرار داد از جمله لمینسکات، سهمی درجه 3 و ... همواره مورد تاکید بوده است. هدف از این پژوهش، تعیین منحنی بهینه جهت طراحی رمپ های گردش به راست تقاطع ها جهت طراحی و اجرای مناسب در محل است. در پژوهش حاضر، ابتدا به طراحی و تعیین پارامتر های هندسی (شامل طول، فاصله دید و سطح اشغال) سه منحنی شناخته شده و کاربردی در طراحی رمپ های گردش به راست تقاطع ها یعنی قوس دو مرکزی دایره ای، قوس دایره ای به همراه کلوتوئید و کلوتوئید دوبل، با استفاده از نرم افزار MATLAB پرداخته شده است. سپس از میان منحنی های فوق، با بررسی میزان اثر هر یک از این پارامتر ها و نیز پارامتر های دیگری مانند سهولت اجرا، هزینه و ایمنی، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، منحنی بهینه تعیین می گردد.

طرح هندسی ، قوس دایره ای ، کلوتوئید ، Matlab ، AHP