نازنین ذهبکار اقدم - دانشجو مهندسی شهرسازی دانشگاه دولتی بجنورد
شهلا درتومی - دانشجو مهندسی شهرسازی دانشگاه دولتی بجنورد

نیاز به امنیت در طول تاریخ اهمیت زیادی در زندگی جوامع بشری داشته به طوری که وجود امنیت از معیارهای مهم در انتخاب سکونتگاه ها بوده است. امنیت فضاهای شهری، به عنوان بستر حضور افراد در اجتماع، در نحوه استفاده مردم از آنها و همچنین میزان رضایت آنان از زندگی نقشبسزایی ایفا میکنند. در مطالعات مربوط به رابطه این فضاها با جرم و جنایت، از یک طرف محیط را به عنوان بستری برای ایجاد فرصت ارتکاب جرم در نظر میگیرند و از طرف دیگر نقش آن را در احساس امنیت افراد بررسی میکنند. بدلیل اهمیت موضوع امنیت در محیط فیزیکی، نظریه ها و روشهای بسیاری در این حیطه بیان شده است که یکی از آنها رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (C.P.T.E.D) می باشد. این رویکرد که ابتدا در سال 1971 توسط سیریجفری بیان شد راهکارهایی در جهت کاهش فرصت و انگیزه جرم در فضاهای شهری را ارائه میدهد. با توجه به موفقیت رویکرد C.P.T.E.D در اکثر پروژه های اجرا شده در کشورهای غربی، در این پژوهش سعی شده تا آن بخشاز راهکارهای این رویکرد که با فرهنگ و سبک زندگی ایرانی مطابقت دارند شناسایی شوند تا از این طریق امکان بهره مندی هر چه بیشتر در کشورمان میسر شود . به این منظور دو نمونه از محلات شهر بجنورد که یکی از نظر امنیت در سطح مطلوب و دیگری در سطح نامطلوبی است مورد مطالعه قرار گرفته و مولفه های این رویکرد از طریق تکنیک پرسشنامه بررسی شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد مولفه هایی نظیر خوانایی و نفوذپذیری، کاربری مختلط، سرزندگی، نظارت و کنترل، حفاظت و نگهداری، شرایط اجتماعی و تراکم ساختمانی در ایجاد امنیت محلات با سبک زندگی ایرانی، تاثیر بیشتر ی دارند و میتوان از این مولفه ها برای ارتقا امنیت سایر محلات نیز بهره گرفت. در انتها با توجه به نتایج حاصله، تلاش گردید تا با بهره گیری از رویکرد C.P.T.E.D راهکارهای مناسب برای تقویت و ایجاد امنیت هرچه بیشتر در هردو محله ارائه گردد.

پیشگیری از جرم ، طراحی محیطی ، بجنورد ، محله فردوسی ، محله معصوم زاده