فاطمه مهربان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمد رضا آراستی - دانشیار دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مدیریت و اقتصاد
آزیتا کرمی پور - دکتری مدیریت تکنولوژی
سیدمحمد معطرحسینی - استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشکده مهندسی صنایع و سیستم های مدیریت

در خصوص اهمیت و ضرورت توسعه نوآوری بنگاه های اقتصادی، شواهد قوی تجربی و نظری وجود دارد. از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر ارتقای سطح رقابت پذیری بنگاه ها و دستیابی به مزیت رقابتی، بهره گیری از قابلیت نوآوری های فناوری است. در مقاله حاضر که نتیجه یک پژوهش می باشد، سعی شده است ضمن شناسایی جایگاه و مرز میان توانمندی نوآوری و ظرفیت نوآوری در فرآیند نوآوری، به استخراج عوامل شکل دهنده توانمندی نوآوری فناورانه در بستر فرآیند نوآوری و میزان اثرگذاری این عوامل بر عملکرد نوآوری بنگاه ها پرداخته شود، بدین منظور ابتدا از طریق مطالعه و بررسی کتابها، مقالات و تحقیقات پیشین، عوامل موثر بر توانمندی نوآوری شناسایی و در هشت بعد اصلی توانمندی های یادگیری، R&D ، تولید، بازاریابی، اختصاص منابع، تصمیم گیری نوآورانه، سازماندهی و سرمایه گذاری به همراه متغیر هایشان دسته بندی شده و در قالب مدل مفهومی ارائه می شوند؛ همچنین متغیرهای سنجش عملکرد نوآوری بنگاه به عنوان خروجی فرآیند نوآوری نیز در دو دسته تعداد پتنت و نرخ نوآوری شناسایی می گردند. از اینرو بر پایه مرور جامع رویکرد های ارزیابی توانمندی نوآوری فناورانه، مقاله حاضر در دو بخش ارائه می شود. بخش اول به بررسی ماهیت نوآوری فناورانه و توانمندی نوآوری فناورانه و جایگاه آن در بستر فرآیند نوآوری می پردازد و سپس بر اساس نارسایی های سنجش توانمندی نوآوری و تاثیرات آن در ادبیات، رویکردهای متداول سنجش توانمندی نوآوری تشریح می گردد و رویکرد وظیفه ای به عنوان رویکرد سنجش پژوهش معرفی می شود. در بخش دوم، مدل پژوهش پس از بررسی مدل های مختلف موجود در ادبیات موضوع و بررسی نقاط قوت و ضعف آن ها، ارائه می گردد.

توانمندی نوآوری فناورانه، ظرفیت نوآوری فناورانه، عملکرد نوآوری، رویکرد وظیفه ایاز این پس، در متن مقاله، واژه توانمندی نوآوری به جای واژه توانمندی نوآوری فناورانه استفاده می شود