فیروز جعفری - استادیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز، نویسنده مسئول
افشار حاتمی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

شهرستان پارس آباد مغان به مانند سایر مناطق مرزی ایران به دلیل دور افتادگی از شهرهای بزرگ بیش از هر نقطه دیگر مورد غفلت واقع شده است. وجود اختلافات مرزی با کشورهای مجاور و عدم امنیت این مناطق، گسترش فعالیت های سود آور غیر قانونی و عدم تمایل به سرمایه گذاری در بخش های مولد از یکسو و جدایی گزینی فرهنگی در بعضی مناطق به دلیل وجود اقلیت های قومی و مذهبی در آنها، باعث عقب ماندن و محرومیت این مناطق از روند توسعه کشور گردیده است. این شهرستان بعنوان قطب کشاورزی و دامپروی شمال غرب کشور و به دلیل داشتن خاک حاصلخیز کشاورزی، موقعیت جغرافیایی مناسب، قرارگیری در کنار رود ارس، مرز بین ایران و جمهوری آذربایجان، قابلیت تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری را دارد و می تواند بخشی از مشکلات اقتصادی منطقه و کشور را برطرف کند. هدف این تحقیق امکان سنجی توسعه شهرستان پارس آباد مغان به عنوان منطقه آزاد تجاری بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در روش میدانی پرسشنامه در قالب مدل SWOT ابزار گرداوری اطلاعات بود. پرسشنامه در اختیار 30 نفر از صاحبنظران و اساتید دانشگاه های شهرستان پارس آباد مغان قرار گرفت. امکان سنجی شهرستان پارس آباد مغان با استفاده از تکنیک SWOT در چهار مرحله مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج یافته ها نشان می دهد که کل امتیاز وزن دار در جدول ماتریس عوامل داخلی 55/2 و در جدول ماتریس عوامل خارجی 76/2 است که اعداد حاصله بیشتر از 5/2 بوده، در واقع قوت ها بر ضعف ها و فرصت ها بر تهدیدها غلبه دارند. در نهایت نوع استراتژی حاصل شده، استراتژی تهاجمی بود. در پایان پیشنهاداتی برای توسعه منطقه ارایه شده است

توسعه، توسعه منطقه ای، مناطق آزاد تجاری، SWOT، پارس آباد مغان