مرجانه نادری گرزالدینی - مدرس دانشکده فنی وحرفه ای الزهرا(س)
کاوه نادریان - کارشناسی مهندسی عمران

سیاستگذاران و برنامه ریزان توسعه در بسیاری از کشورها گردشگری روستایی را به عنوان راهکاری موثر در ارتقاع و توسعه روستایی قلمداد می کنند که از یک سو موجب ازدیاد سرمایه های جغرافیایی روستا شده و از سوی دیگر، زمینه های تنوع و پویایی اقتصاد روستایی را فراهم می آورد. در این راستا، معماری بومی به دلیل قرارگیری در بستر طبیعی، سادگی و هماهنگی با طبیعت، شکل خاصی به بافت و کالبد خانه های روستایی داده، موجب جذب گردشگر و گسترش صنعت گردشگری در روستاها می شود. مقاله حاضر روستای شاه کلا، از توابع شهرستان سوادکوه واقع در استان مازندران را به صورت مطالعه موردی انتخاب نموده و هدف از آن تحلیل الگوهای معماری بومی فضاهای مسکونی و نقش آن در توسعه گردشگری است. برای این منظور، معماری روستای مورد پژوهش از دو دیدگاه الگوی فضایی - عملکردی و الگوی اقلیمی مورد بررسی قرار گرفته است. رو تجزیه و تحلیل داده های این مقاله توصیفی - تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای و میدانی می باشد. نتایج بیانگر آن است که در معماری بومی روستای شاه کلا فضاهای مسکونی دارای عملکردهای چندگانه در قلمروهای زیستی و معیشتی بوده که با نوع اشتغال خانواده، عوامل اقلیمی، امکانات اجتماعی و خصوصیات فرهنگی مردم در ارتباط می باشد. همچنین معماری این روستا که در نهایت تناسب، با محیط طبیعی درآمیخته است؛ موجب زیبایی منظر مساکن روستایی شده و عاملی موثر در جذب گردشگر محسوب می گردد.