محمد خشنودی - گروه مهندسی شیمی دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان

این مقاله به تاریخ و روند شکل گیری اصول بنیادی ترمودینامیک به ویژه مفهوم انتروپی می پردازد دربخش نخست باتقویم نگاری ازانقلاب صنعتی دراروپا و اختراع ماشینهای بخاروگرمایی برای تبدیل حرارت به کار چگونگی بهبود بازدهی آنها به ویژه تلاشهای سعدی کارنو دردهه 1820 تشریح و یافته ها و نیز اشکالات نظری وی بررسی میشود تنظیم و نشراندیشه های کارنو توسط کلاسیوس دردهه 1850 و معرفی واژه انتروپی و کاربردهای اولیه آن توضیح داده میشود همزما شکل گیری قانون اول ترمودینامیک توسط ژول و مایر بررسی شده و سپس کوششهای کلوین و پلانک برای تنظیم قانون دوم ترمودینامیک شرح داده میشود گسترش کاربردهای انتروپی توسط هلمهولتز و گیبس و سپس شکل گیری قانون سوم ترمودینامیک توسط نرنست پلانک و اینشتین درسال 1906 توضیح داده میشود ازطرف دیگر بیان مفهوم اماری انتروپی توسط بولتز من و تاثیر پیشرفت های شگرف فیزیک درشناخت میکروسکوپیک ماده مراحل شکل گیری ترمودینامیک اماری 1900 مکانیک اماری 1910 سپس مکانیک کوانتوم اماری 1925 و سرانجام نظریه اطلاعات 1948 شرح داده میشود دربخش دوم کاربردهای مهم انتروپی درتعریف فرایندهای ارمانی محاسبه بازدهی ماشینهای حقیقی و میزان بازگشت ناپذیری درآنها اصل افزایش انتروپی مفهوم اکسرژی و قابلیت کاردهی معرفی کمیت های جدید ترمودینامیکی چون خواص جزئی و اضافی پتانسیل شیمیایی و اکتیویته مفهوم تعادل نگانتروپی نظریه اطلاعات و سنجش دما شرح داده میشود درپایان به کاربردهای نوین انتروپی دربررسی سیستم های زنده علوم انسانی جامعه شناسی و تاریخ اشاره میشود

ترمودینامیک ، قوانین ترمودینامیک ، انتروپی ، تاریخ ترمودینامیک ، تاریخ علوم