ناصر بای - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد- مسئول مکاتبه
مجید منتظری - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
امیر گندمکار - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
هوشمند عطایی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور اصفهان

افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به تامین مواد غذایی مورد نیاز آن ها از دغدغه های اصلی دولت هامی باشد. شناسایی مکان های مناسب برای کشت نیز از الزامات این امر است. استان گلستان به واسطهبرخورداری از شرایط مناسب جغرافیایی از جمله استان های برتر کشت گندم در ایران می باشد. اینپژوهش با استفاده از داده های عناصر بارش، دما، ویژگی های خاک، توپوگرافی، شیب و داده هایعملکرد گندم دیم استان گلستان به واکاوی مناطق مناسب کشت گندم پرداخته است. در واکاویداده های عملکرد گندم دیم به دلیل نقص آماری موجود از روش همبستگی من- کندال و رگرسیونتک متغیره بهره برده شده و برای بازسازی عناصر اقلیمی نیز از روش های میان یابی و روش حداقلمتوسط خطاها و نیز برای انجام واکاوی دمایی از روش درجه روز رشد استفاده گردید. براساس نتایج،روش میان یابی کریجینگ بهترین روش در ترسیم نقشه های هم ارزش و در مورد عامل بافت خاکروش فاصله وزنی معکوس بهترین روش می باشد. برای شناسایی استعداد اراضی گندم دیم استانگلستان با استفاده از روش همگرایی متقاطع، نقشه عوامل مورد مطالعه به صورت دو به دو با یکدیگرترکیب شده و در نهایت نقشه استعداد اراضی در چهار طبقه حاصل شد. بدین صورت که طبقه بااستعداد اراضی خیلی مناسب 4/4 درصد، طبقه با استعداد اراضی مناسب با 58/2 درصد، طبقه با استعداد اراضی حدوداً مناسب 17 درصد و طبقه با استعداد اراضی نامناسب 20/4 درصد مساحت استان را تشکیل می دهند. در نهایت مساحت و درصد مساحت کشت فعلی گندم در هر طبقه ازاستعداد اراضی استان گلستان تعیین شد. بر این اساس 4/4 درصد مساحت کشت فعلی گندم در اراضی با استعداد خیلی مناسب، 58/3 درصد در اراضی با استعداد مناسب، درصد 16/9 در اراضی با استعداد حدوداً مناسب و 20/4 درصد در اراضی با استعداد نامناسب قرار دارد.

اقلیم، خاک، استعداد اراضی، عملکرد گندم، استان گلستان