علی لباف - استاد یار طب اورژانس- دانشگاه علوم پزشکی تهران
نادر توکلی - استاد یار طب اورژانس- دانشگاه علوم پزشکی تهران

به تازگی وضعیت عملکرد محور هیپوتالاموس – هیپوفیز- آدرنال در بیماران با احیای موفق متعاقب ایست قلبی – تنفسی مورد توجه محققان قرار گرفته است. مطالعات انسانی به ندرت پیرامون این موضوع وجود دارد. روش مطالعه: این مطالعه هم گروهی آینده نگر بر وری پنجاه قربانی غیر ترومایی بالغ با ایست قلبی – تنفسی خارج بیمارستانی و یا بلافاصله پس از ورود به بخش اورژانس بیمارستان حضرت رسول (ص) تهران که CPR موفق به شکل بازگشت نبض مرکزی حداقل به مدت پنج دقیقه داشتند ، انجام شده است. نمونه خون جهت سنجش کورتیزول پنج دقیقه و در صورت زنده ماندن یک ساعت پس از CPR موفق گرفته شد بیماران حداقل برای یک هفته پس از CPR موفق از نظر بقای نورولوژیک پیگیری شدند. بیمارانی که پس از یک هفته از نظر نورولوژیک پاسخس داشتند ، تحت عنوان گروه اول یعنی دارای بقای نورولوژیک و بیمارانی که هیچ پاسخس نداشته و یا فوت نمودند، تحت عنوان گروه دوم یعنی بدون بقای نورولوژیک لحاظ شدند. نتایج: از پنجاه بیمار با شرایط گفته شده نمونه خون جهت سنجش کوروتیزول گرفته شد. 36 بیمار (72%) بقای یک ساعته و 11 بیمار (22%) بعد از یک هفته بقای نرولوژیک داشتند. 7 بیمار (14%) با وضعیت عمومی خوب از بیمارستان مرخص شدند. میانگین سطح خونی کورتیزول پنج دقیقه بعد از CPR موفق در گروه اول 6/13=4/63 و در گروه دوم 5/25=2/43 میگروگرم در سی لیتر و یک ساعت بعد از CPR موفق در گروه اول 1/13=9/46 و در گروه دوم 1/27=3/47 میکروگرم در دسی لیتر وبد. مقادیر پنج دقیقه و یک ساعت پس از احیای موفق در گروه اول (دارای بقای نورولوژیک ) بطور معنی داری بالاتر از گروه دوم (بدون بقای نورولوژیک و فوت شده) بود ( به ترتیب P=0.0.13 , P=0.015). نتیجه اینکه سطح خونی کورتیزول در گروه دارای بقای نورولوژیک بعد از احیای موفق بالاتر از گروه بدون بقای نورولوژیک است. پیشنهادات: مطالعات بیشتری جهت روشن ساختن این نکته که تجویز استیرویید می تواند نتیجه CPR را بهبود بخشد، لازم است.

کورتیزول ، ایست قلبی – تنفسی ، بقای نورولوژیک ، CPR موفق