صمد جانی سرناوی - دانشجو کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، دانشکده هنر و معماری
لیلا کریمی فرد - دکتری آمایش فضا در شهرسازی، دانشگاه بردوی ۳ فرانسه، عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب دانشکده هنر و معماری

بدون شک یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در طراحی شهرها، اقلیم است. بطوری که تاثیر آن در جزء به جزء بافت کهن شهر ها دیده می شود. در ایران معماری بناها و شهرها در اقلیم گرم و خشک یکی ازچشم گیر ترین و شاخص ترین نمودهایتاثیر اقلیم بر فرم گیری و شکل گیری شهر و بناهاست و می توان زیباترین و هنرمندانه ترین طراحی های ایرانی را در پهنه وسیع این اقلیم مشاهده نمود. در این مقاله شهر یزد( بافت قدیم ) در دل کویر ایران را به عنوان نمونه ای ممتاز و منحصربه فرد از این اقلیم برگزیده شده و سعی در بررسی تاثیر عوامل اقلیمی در جای جای این شهر کهن شده است. این تحقیق ازنوع کاربردی می باشد و در این تحقیق تلاش گردیده تا ویژگی ها و عناصر اقلیمی شهر یزد مورد توجه و بررسی قرار گیرد و با رسیدن از کلیات فرم شهربه جزئیات شکل دهنده محله های شهر و تمامی عوامل مربوط به طراحی اقلیمی در بافت اینشهر بیان شود از جمله تاثیر باد بر جهت گیری کلی بافت شهر و چگونگی بهره گیری مثبت از بادهای کویری جهت آسایشاقلیمی در فضاها، تاثیر گرد و خاک بر فرم گیری بافت و استقرار بناها در کنار یکدیگر یا نحوه طراحی جزئیات آن ها، تاثیر تابش آفتاب در فصول مختلف سال بر فضا های شهری، تاثیر مصالح بومی خاک و خشت در آسایش دمایی فضاهای شهری و حتی به وجود آمدن فضا های خاص شهری در این اقلیم. هدف از این مقاله نیز درک دلایل استفاده از جزء به جزء این عوامل در طراحی شهر است. بنابراین با وارد شدن به بافت قدیم این شهر و قدم زدن در میان کوچه های تنگ و باریک آن و لمس حس پنهان در دل شهر و با بهره گیری از منابع مکتوب در این زمینه، سعی در کشف راز وجودی این بهشت کویری کرده ایم

اقلیم گرم و خشک، شهر سازی همساز با اقلیم ، بافت قدیم شهر،بازار، مسجد، معابر