هادی اعظمی - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
منوره محمودی - کارمند آموزش و پرورش، شهرستان نیشابور.
نرگس حجی پناه - دانش آموخته جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
محسن سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

انرژی های فسیلی بویژه نفت و گاز از آن حیث که در بیلان انرژی جهان سهم بالایی دارند، جایگاه ویژه ای را در مناسبات بین المللی پیدا کرده اند و سیاست بین المللی را نیز تحت الشعاع قرار داده اندکه الگوهایی از رقابت،همکاری،تعامل،همگرایی و واگرایی را در روابط کشورها شکل داده است.دریای خزر بعنوان بخشی مهم از نظریه بیضی استراتژیک انرژی جفری کمب،دارای ذخایر عظیم نفت و گاز می باشدو در این بین وجود ذخایر انرژی نفت و گاز در مرزهای دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان ، همواره عاملی مه در ایجاد تنش های سیاسی و حتی نظامی بوده اسیت. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی انجامشده است و پس از انجام فرایند تحقیق مشخص شد که ادعای مالکیت میادین انرژی ایران در خزر توسییط آذربایجان از جمله میادین انرژی سردارجنگل و البرز،آلودگی زیست محیطی ایجاد شده ناشی از بهرهبرداری های نفتی غیر اصولی آذربایجان که عمدتا سواحل ایران را متاثر می سازد ، دعوت یکجانبه از شرکت های نفتی بین المللی برای استخراج نفت بدون توجه به مسیله رژیم حقوقی خزر، انتقال نفت وگاز آذربایجان توسط شیرکت های چندملیتی ازمسیری بجز مسییر ایران و تقویت رقتای منطقه ای و فرامنطقه ای ایران از این طریق وپیگیری سیاست خط مرزی خلیج حسینقلی -آستارا برای ایران در رژیم حقوقی خزر که ایران را از منابع نفتی فلات قاره محروم می سازد از مهمترین عوامل ایجاد تنش در روابط ژئوپلیتیکی ایران و آذربایجان در رابطه با انرژی محسوب می شوند.

انیرژی فسیلی، بحران، روابط بین المللی،ایران،جمهوری آذربایجان