باقر پورحسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزاوجرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
جمیل حسن پور - استادراهنما....عضوهیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

در دورانی که هیچ قاعده اصلی برای محاکمه و رسیدگی به جرایم و اتهامات افراد حاکم نبود دارندگان حکومتی با استفاده از قدرت و نفوذ خود هرکسی را آنگونه تمایل داشتند مورد محاکمه قرار می دادند. بعد از اعتراضات اندیشمندان، قواعد خاصی برای رسیدگی به اتهامات افراد توسط حکومت ها و دولت ها مقرر گردید که این امر در طول تاریخ باعث ایجاد و پذیرش قواعد خاص در سطح بین المللی شد که امروزه با عنوان اصل دادرسی بی طرفانه شناخته می شود. تشکیل دادگاه های اختصاصی برای رسیدگی به برخی امور در اکثر کشورها از جمله در جمهوری اسلامی ایران معمول گردید. مهم ترین نکته درباره ی این دادگاه ها این است که آیا این دادگاه ها با مبانی اصل دادرسی بی طرفانه هماهنگ می باشند یا نه؟ از طرفی دیگر آیا اصل دادرسی بی طرفانه در این دادگاه ها رعایت می گردد؟ نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که اگر این دادگاه ها بر اساس قانون تشکیل شوند و مهمترین مبنای تشکیل این دادگاه ها صرفا جنبه فنی موضوع باشد نمیتوان گفت که تشکیل این دادگاه ها مخالف اصل دادرسی بی طرفانه می باشد. ولی ذکر این نکته لازم است که تشکیل برخی از این دادگه ها جنبه علی نداشته بلکه با اغراض سیاسی تشکیل می گردد که در این دادگاه ها اصول دادرسی رعایت نمی گردد.

دادرسی (Procedure) ، محاکم اختصاصی (specific court)،اصل دادرسی بی طرفانه (fair trial principal) ، دادگاه ویژه (specific court )