مرتضی عرب سلمانی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین

بیماری مرگ گیاهچه و پژمردگی ورتیسیلیومی بیماری های مهم پنبه در استان گلستان می باشند. به منظور بررسی نقش میکوفلوربذر بر شیوع این بیماری ها در سال های 1384 تا1387 پنج هزار بذر از طبقات نوکلئوس، سوپر الیت، الیت، مادری و گواهی شده رقم ساحل جمع آوری و با اسید سولفوریک کرک گیری و پس از ضد عفونی با هیپوکلریت سدیم نیم درصد، پوسته و جنین آن ها از هم جدا و به محیط کشت الکل آگاروعصاره سیب زمینی، دکستروز آگار منتقل شدند. تشتک های پتری را در دمای 18 تا 24 درجه سانتی گراد در اتاقک رشد قرار داده و قارچ های رشد کرده بعد از 5 تا 15 روز جداسازی و شناسایی گردیدند. ماسه با قطر کمتر از دومیلی متر از ساحل دریا جمع آوری و سه بار به مدت نیم ساعت در دمای 130 درجه سانتی گراد ضدعفونی و به گلدان ریخته شدند. چهار صد عدد بذر کرک دار، 400 عددبذر بدون کرک و 400 عدد جنین بذر به تعداد 5 عدد بذر در هر گلدان کاشته شد. گلدان ها دردمای 17 تا 25 درجه سانتی گراد در گل خانه قرار داده و بعد از 15 روز درصد بوته های بیمار و بذرهای پوسیده شده شمارش شدند. بعد از 60 روز علایم بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی ارزیابی شد. بذرها پوسیده و گیاه چه های بیمار جمع آوری و عوامل ایجاد کننده بیماری جداسازی و شناسایی گردیدند. نتایج نشان داد که در 65% از پوسته بذرهای بدون کرک، 100% بذرهای کرک دارو 45% از جنین ها بذر پرگنه های قارچی ظاهر شدند. فراوانی قارچ های Rhizoctonia solani,Aspergillus flavus,Alternaria macrospora &A.alternata and Fusarium spp. درجنین بذر به ترتیب 32/14،4،0 و 33/3 درصد و در پوسته بذر 13/2، 0، 25و21/4 درصد بود.درصدگیاه چه سالم، گیاه چه بیمار و پوسیدگی بذر در ماسه سترون شده در گلدان ها در بذرهای بدون کرک به ترتیب3/75،75/5و 12 در بذرهای کرک دار 18/25،67/25 و 14/5 و در جنین های کاشته شده 3/75،74/75 و 12 شمارش گردید. قارچ های Aspergillus flavus,Alternaria macrospora&A.alternata and Fusarium spp. به ترتیب با فراوانی 66/6%،6/6% و 26/6% از گیاه چه های بیمار وبذر های پوسیده جداسازی وشناسایی شدند.قارچ Verticillium dahliae عامل پژمردگی پنبه از نمونه ها شناسایی نگردید و در بوته های رشد داده شده در گلدان نیز علایم بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی بعد از 60 روز مشاهده نشد.

پنبه، بذر زاد، بذر، میکوفلورومرگ گیاه چه