امید جدیدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشجوی کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، تهران، ایران
منصور کلانتر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، گروه بیوتکنولوژی، یزد، ایران

یکی از اصلی ترین چالش های محیطی در زندگی گیاهان، تنش های ناشی از عوامل غیرزنده محیطی مثل سرمازدگی و یخ زدگی است که منجر به نقصان آب سلولی می شود. آسیب ناشی از سرمای دیررس بهاره سالانه منجر به میلیاردها تومان خسارت اقتصادی می گردد. تنش سرمایی با رشد گیاهان در دماهای پایین با اقلیم های سرد مورد بررسی قرار گرفته است. گیاهان مکانیسم های سازشی مختلفی برای تحمل اثرات زیانبار انواع تنش های غیر زیستی از جمله سرما دارند. سرمازدگی بیانگر تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیکی است که در نتیجه برخورد گیاه با سرما اتفاق می افتد. تنش سرما با یکسری ازمسیر های سازشی در گیاهان ازقبیل فعال سازی انواع تنظیم کننده های پاسخ های سازشی و تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی حاصل ازتنش همراه می باشد. بررسی های انجام شده ارتباط مواد بیولوژیکی مانند اسمولیت ها و مواد محلول سازگار لیپیدهای غشائی پروتئین های شیوک حرارتی و ضدیخ، عوامل برطرف نمودن اکسیژن های کنشگر و نقش آن ها در تحمل تنش سرمایی گیاهان، کنترل باکتری های مولد هسته یخ و ... را ثابت نموده است . در این تحقیق راهکارهای مهندسی ژنتیک جهت اصلاح و دستیابی به سازش های فیزیولوژیکی ومولکولی با تغییر میزان و نوع ترکیب مواد ذکر شده در موجودات زنده و دستکاری در تعداد باکتری های فعال در هسته زایی و یخ و ایجاد موتانهای فاقد هسته زایی یخ و همچنین دیدگاه های آینده در زمینه اصلاح مولکولی گیاهان برای تحمل تنش سرمایی مورد بحث قرار می گیرد.

گیاه سرمازدگی، مهندسی ژنتیک، اسمولیت ها، باکتریهای های هسته یخ