علی آریانژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، گروه میکروبیولوژی، شیراز، ایران
الهام معظمیان - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، گروه میکروبیولوژی، شیراز- ایران
منوچهر رسولی - استادیار مرکز تحقیقات میکروب شناسی بالینی استاد البرزی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز- ایران

باسیلوس تورنجینسیس، باکتری گرم مثبت، بی هوازی اختیاری و تولید کننده ی اسپور می باشد. باکتری باسیلوس تورنجینسیس دارای 2 نوع توکسین همولایتیک و غیرهمولایتیک است که توکسین همولایتیک آن خاصیت حشره کشی دارد و از لحاظ کشاورزی و پزشکی قابل اهمیت است. پروتئین های کریستالی باسیلوس تورنجینسیس، برای حشرات سمیت داشته اما برای انسان بیماری زا نمی باشد. از این رو این پروتئین ها در کشاورزی و پزشکی دارای اهمیت می باشد. جدایه های طبیعی باسیلوس تورنجینسیس به عنوان حشره کش زیستی در برابربعضی از رده های حشرات مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام این تحقیق جداسازی و شناسایی ایزوله های جدید باسیلوس تورنجینسیس در خاک مناطق معتدل کوهستانی استان فارس می باشد. در تحقیق حاضر 50 نمونه خاک جدا شده از مناطق معتدل کوهستانی استان فارس (فلات) تهیه گردید. به منظور جداسازی و شناسایی سویه های باکتری از خاک، بعد ازبررسی مرفولوژی کلنی و رنگآمیزی گرم، باکتری در شرایط بهینه جهت اسپورزایی قرار داده شد و وجود توکسین کریستالی بررسی گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که خاک منطقه معتدل کوهستانی استان فارس دارای فراوانی بالایی از باکتری باسیلوس تورنجینسیس بوده که این ایزوله ها ساختارهای متفاوتی از پروتئین های کریستالی به شکل کروی، لوزی و بیضی شکل را نشان دادند. این پژوهش نشان می دهد که در شرایط آب و هوایی معتدل کوهستانی ایزوله های متفاوتی از باکتری باسیلوس تورنجینسیس با تنوع توکسین کریستالی قابل جداسازی است. از این رو انجام مطالعات تکمیلی در سطح گسترده تر پیشنهاد می گردد.

باسیلوس تورنجینسیس، توکسین کریستالی، مناطق کوهستانی، افت کش