میترا قرمزی - کارشناسی ارشد معماری ،دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
فرشاد نصراللهی - استاد، دانشگاه هنر برلین، آلمان

بر اساس آمار سازمان آموزش و پرورش در سال 1389، حدود 20درصد از جمعیت کشور حدود 8 ساعت از طول روز را در مدارس به سر می برند. بنابراین تاًمین بخشی از انرژی مورد نیاز برای روشنایی مدارس از طریق انرژی های طبیعی به ویژه انرژی خورشیدی سهم بسزایی در کاهش مصرف انرژی مدارس کشور و نیز بالا بردن کیفیت آسایش و رضایت افراد از محیط خواهد داشت. در این راستا شهر اصفهان به علت داشتن روزهای آفتابی فراوان (239 روز) گزینه مناسبی برای بهره گیری از نور روز جهت تامین تمام و یا بخشی از روشنایی مدارس می باشد. بنابراین یکی از راهکارهای کم هزینه برای کاهش مصرف انرژی در مدارس، و از جمله در مدارس شهر اصفهان، استفاده از الگوهای معماری تامین کننده روشنایی روز، شامل پنجره های با سطح و محل مناسب، پنجره های زیر سقفی، نورگیرهای سقفی، آتریوم، بازتابنده های خورشیدی و کانالهای نوری می باشد که از طریق آنها می توان امکان ورود نور به فضاها را در مدارس فراهم کرده و مصرف برق برای تامین روشنایی مصنوعی مدارس را کاهش داد. بر اساس نتایج مطالعات متعدد انجام شده در این زمینه، پنجره های با وسعت و محل مناسب از الزامات طراحی مدارس می باشند که در صورت طراحی مناسب میتواند بین نیازهای روشنایی، بصری، گرمایشی و تهویه تعادل برقرار کرد. استفاه از نورگیر های سقفی نیز از جمله الگوهای معماری می باشد که می توان برای فضاهایی که به نور غیر مستقیم ولی با پراکندگی یکسان نیاز هست استفاده شود. در این مقاله از طریق مدلسازی دینامیک انرژی، درصد بهینه پنجره و جهت مناسب نورگیر سقفی در سالن ورزشی برای یک نمونه هنرستان در شهر اصفهان تعیین شده است. نتایج حاصل از آنالیزها نشان داده است که تنها با بهره گیری از درصد بهینه پنجره و نورگیر سقفی در جبهه های مختلف ساختمان می توان به میزان 10% مصرف انرژی اولیه نسبت به ساختمان اولیه کاهش داد.

نور روز، مدرسه، صرفه جویی انرژی، اصفهان