ناصر عبداللهی پناه - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سیدحمید حبیبیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

آتریپلکس (Atiplex spp.) از جمله گیاهان مقاوم به خشکی و شوری، از تیره اسفناجیان (Chenopodiaceae) است، که از گونه های مختلف آن برای ایجاد پوشش گیاهی در عرصه های مرتعی و بیابانی، بویژه در شرایط نامساعد محیطی استفاده می شود. در حال حاضر برای ایجاد پوشش گیاهی بوسیله آتریپلکس از شیوه تولید نهال در خزانه و انتقال آن به عرصه استفاده می گردد. این کار مستلزم تولید نهال در گلدان های پلاستیکی و نگهداری آنها در خزانه و سپس انتقال آنها به عرصه و حداقل یک تا دو بار ابیاری پس از کاشت می باشد. در محل های آتریپلکس کاری شده مشاهده گردید که ساقه های گیاه در تماس با خاک مرطوب تولید ریشه نموده و به شیوه رویشی قابل تکثیر می باشد. این موضوع با بررسی های علمی تأیید شد و مشخص گردید در برخی کشورها از این شیوه برای تولید باغ بذر آتریپلکس استفاده می شود. به منظور بررسی امکان پذیر بودن ازدیاد رویشی آتریپلکس از طریق کاشت قلمه آن، آزمایشی انجام شد و تعداد 240 قلمه آتریپلکس A.lentiformis با قطره های مختلف در زمستان سال 1374 در ایستگاهی در شهرستان کازرون در جنوب استان فارس کاشته شدند. هیچگونه تیمار و آبیاری در مورد آنها انجام نگرفت و علی رغم خشکسالی در سال بعد از کاشت، تعدادی از قلمه ها زنده مانده، رشد کرده و در سال 76 تعدادی از آنها و در سال های بعد بقیه بذر تولید کردند. چنانجه کاشت قلمه ها در فصل مناسب و با رعایت برخی نکات لازم انجام شود، با هزینه بسیار کمتر می توان سطح بیشتری از عرصه های مرتعی و بیابانی کشور و بویزه در جنوب استان فارس را با گونه های بومی و وارداتی اتریپلکس، بوته کاری نمود. گذشته از اینکه در زمان صرفه جویی شده، به نهالسان نیاز نمی باشد و آلودگی زیست محیطی ناشی از کاربرد کیسه های پلاستیکی را نیز به همراه ندارد.

آتریپلکس، قلمه، کاشت، فارس، Atriplex Ientiformis