رضا محسن زاده - مربی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر ایران -

برداشت، نخ کشی و آماده سازی برگها برای عمل آوری و فروش در بیشتر کشورها مهمترین عوامل برای تولید توتون هستند. نخ کشی برگهای توتون شرقی نسبت به سایر توتونها خیلی پرزحمت و پرهزینه است. این مطالعه بمنظور تعیین مناسب ترین نوع کاست و مقدار توتون هر کاست جهت کاهش هزینه با 9 تیمار در کولکتور در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در 4 چین و 3 تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش طی سال های 1387 و 1388 اجرا گردید. دو نو کاست ( کاست ژاپنی و کاست شانه ای) و مقادیر توتون ( 2، 3، 4 و 5 کیلوگرم توتون در کاست ژاپنی و 1/3 ، 1/2 ، 2/3 و کاملاً پر در کاست شانه ای) و نخ کشی و سوزن زنی توتون (شاهد) بعنوان سطوح فاکتور بودند. متوسط قیمت توتون، درصد قند، درصد نیکوتین، زمان سوزن زنی برگها و کاست زنی ثبت شدند. آنالیز آماری نشان داد که تفاوت معنی داری بین تیمارها و جینها از نظر درصد قند، درصد نیکوتین و متوسط قیمت توتون در تیمارها و چینها وجود داشت. استفاده از کاست ژاپنی و ایرانی تعداد کارگر و هزینه آن را نسبت به سوزن زنی و نخ کشی بمیزان 15 تا 35 درصد کاهش داد. تیمارهای سوزن زنی برگها ، کاست شانه ای 1/2 و 1/3 توتون در آن و کاست ژاپنی 2 کیلوگرم توتون با متوسط قیمت توتون با 26300، 24600، 23400، 23300 ریال به ترتیب بهترین تیمارها بودند. اما تیمار کاست شانه ای با مقدار 1/2 توتون ( 4 کیلوگرم) از نظر درآمد خالص و کاهش تعداد کارگر تیمارهای برتر بودند.