فاطمه مرادی - دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات تهران نویسنده مسئول
زهره روغنیان - دانشجوی دکتری رشته سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه خوارزمی عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان نویسنده مسئول

امروزه مفاهیم کیفی مسکن مغلوب ابعاد کمی آن شده است. مسکن به عنوان یکی از ضروری ترین نیازهای انسان نه تنها به عنوان یک سرپناه فیزیکی به منظور در امان نگاه داشتن ساکنین از عوامل محیطی مطرح است، بلکه از دیدگاه فرهنگی- اجتماعی نیز بسیار حائز اهمیت می باشد. مسکن به همراه محیط اطرافش، نقش بسزایی در شکل گیری هویت فردی و هویت اجتماعی ساکنین دارد. انسان ها در این محیط متولد می شوند، در بطن آن رشد می کنند و در نهایت متناسب با شرایط آن الگوهای رفتاریخاصی را می پذیرند و آماده ورود به محیط اجتماعی وسیع تری می شوند. امروزه نگاه تک بعدی به مسکن از دریچه اقتصاد، مسکنرا تنها به عنوان نوعی کالا معرفی می کند و باعث کمرنگ شدن شاخص های اجتماعی- فرهنگی و نادیده انگاشتن هنر، سنت و نوآوری در ساخت و سازها شده است. عدم توجه به این مسائل، بسیاری از مساکن شهرهای امروز را از مفهوم آرامش تهی کرده،انسان ها را در خود محبوس کرده و ریشه مشکلات رفتاری- روانی را دامن زده است. مقاله حاضر، روند حذف این شاخص ها ازمباحث مسکن و محیط مسکونی را تحت عنوان شی شدگی مسکن مطرح می کند و با مقایسه اصول مسکن سنتی و مسکن مدرن، به بررسی بحران رفتاری- هویتی در مساکن امروز می پردازد. برای این منظور، مجتمع مسکونی کوی رضا در شهر همدان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در پایان کار، تأثیر فرهنگ و سنت بر مسکن، بومی سازی و پایداری مسکن را مورد توجه و تأکید قرار می دهد

شی شدگی، مسکن، انعطاف پذیری، بومی گرایی، فرهنگ، مسکن اجتماعی