مجتبی رضایی - محقق موسسه تحقیقات برنج کشور
حسن شکری واحد - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحدلاهیجان
محمدکریم معتمد - استادیار دانشگاه گیلان

خشکسالیهای چند سال اخیردر استان گیلان ، کمبود منابع آبی ، کمتر شدن سهم اراضی شالیکاری از شریان حیاتی کشاورزی این استان یعنی سفید رود و نگرانیهای روز افزون کشاورزان از این موضوع باعث به وجود آوردن مشکلات زیادی شده است . از سوی دیگر به کارگیری غیر علمی از کود های شیمیایی با عث آلودگی منابع آبی شده است . مطالعات نشان دهنده اثر بخشی روش آبیاری تناوبی در کاهش مصرف آب در عین عدم کاهش محصول می باشد . به منظور بررسی این موضوع و همچنین ارائه راه حلی جهت کمتر نمودن اثرات کاربرد کود بر منابع آب، این طرح به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی بر روی رقم هاشمی طی سال زراعی 1386 در ستاد موسسه تحقیقات برنج کشور - رشت انجام یافته است . تیمارهای مختلف آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و مقادیر مختلف ازت خالص به عنوان فاکتور فرعی اعمال شد . نتایج نشان داد روش آبیاری تناوبی با دور 8 روزه ضمن حفظ عملکرد در حد روش معمول غرقاب دائم باعث کمتر شدن مصرف آب و در نتیجه افزایش کارایی مصرف آب می شود . نتایج به کارگیری مقادیر مختلف ازت نشان داد این عنصر نقش مهمی در افزایش عملکرد برنج دارد و اعمال 60 کیلوگرم ازت خالص درهکتار نیز بهترین نتیجه را از نظر عملکرد ارائه کرده است . در مجموع تیمار آبیاری 8 روزه با مقدار 60 کیلو گرم ازت خالص طی دو تقسیط مساوی پایه و حداکثر پنجه زنی ضمن کمتر نمودن مصرف آب ، بالاترین کارایی کاربرد آب را ارائه نموده است .

برنج ، ازت، آبیاری، عملکرد، کارایی مصرف آب