حامد حیاتی - مدرس گروه معماری، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
آناهیتا چاغروند - دانشجو مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

نگاه اجمالی به تاریخ معماری ایران و سایر تمدن های جهان نشان می دهد که همه آثار بزرگ معماری بر اساس اندیشه مدون و روشن شکل گرفته اند. این اندیشه گاهی ریشه در جهان بینی دارد، گاه در اسطوره و گاهی هم در سنت و عادت. به این ترتیب می توان گفت که هر تمدن یا قومی در دوران مختلف بر اساس جهان بینی خاص خود، معماری خاصی را ارائه می دهد. پس از ظهور اسلام، معماران مسلمان سعینموده تا از اصول و اعتقادات اسلامی در آثار خود بهره گرفته و هنری را ارائه دهند که از امور عبادی و اعتقادی آنها شکل گیرد و در حد توان، آثارشان را به درجه ای از مقبولیت و شایستگی برسانند. معماران مسلمان در روزگاران گذشته با ایجاد مرکزیت در بنا و پیوند بین فضاهایبیرونی و درونی به شکل فضایی دعوت کننده و با استفاده از کتیبه ها و نوشته های متضمن آیات الهی تلاش نموده اند تا از آثارشان به عنوانواسطه ای برای تعالی روح و سیر معنوی به سوی ملکوت اعلای خداوندی بهره گیرند. در تحقیق حاضر ضمن بررسی معنویت در معماریاسلامی به عنوان یکی از شاخص های مطرح در آثار معماران مسلمان که به شکل نظری مورد مطالعه قرار داده شده است، به صورت عملی نیز در بنای مسجد جامع اصفهان از جمله شاخص ترین الگوهای تبلور کالبدی مملو از عشق و عقاید مذهبی معماران مسلمان است مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج حاصل از تحلیل این شاخص ارائه شده است.

معنویت، عالم معنا، معماری اسلامی، معماران اسلامی، مسجد جامع اصفهان