هادی محمدی - مسئول مکاتبات دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری واحدهیدج دانشگاه آزاد اسلامی هیدج ایران
زهره ترابی - گروه معماری واحدزنجان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان ایران استادیار

دوره صفویه را می توان دوره نو آوری و شروع تحولات جدید در هنر و معماری ایران دانست . از جمله عوامل موثر در شکوه و زیبابی در این دوره می توان به ساختمان کوشک ها، در درون باغ ها و تزیینات آن ها اشاره کرد .در این میان تعدادی از این کوشک ها را می توان به عنوان مهمترین بناهای این دوره نامید. عمارت چهل ستون قزوین وهشت بهشت در اصفهان که در این دروه ساخته شده است.که درپلان،تزیینات،دراین دوره با نگرش جدیدی که درکوشک سازی و روند طراحی داشته اند، باعث کامل تر شدن این سبک ازمعماری کوشک سازی شده است.با رشد معماری ایران در این دوره که در طرح بندی کوشک های آن نظامی هدفمند،هم در داخل پلان و هم در ارتباط با خارج پلان یافته اند . با توجه به خلا نسبی علمی و تحقیقاتی؛ در رابطه با معماری کوشک های دوره صفوی در قزوین واصفهان به خصوص در زمینه مطالعات کوشک ها و عناصر کارکردی (عناصر منظر ساز ) وجود دارد. پژوهش حاضر بر آن است؛ با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی و انجام مطالعات کتابخانه ای در ارتباط با آرایه های تزیینی و مطالعات میدانی در جهت شناخت این عناصر معماری وارزیابی و دسته بندی پلان کوشک ها در دوره صفویه بپردازد، با نتایج بدست آمده در پژوهش حاضر ارتباط مستقیمی بین طراحی کوشک ها ، در این دوره و استفاده از حجم های چهار گوش و شش گوش در طراحی پلان آنها مشاهده میشود،که توانسته اند ارتباط منطقی بین کل مجموعه و کوشک برقرار کنند. نتایج بیانگر آنست بیشتر تزیینات بیشتر بصورت کچ کاری و کاشیکاری وشامل نقوش گیاهی بصورت انتزاعی و همچنین تزیینات متاثر از هنر های تزیینی دوره اسلامی به صورت طبیعت گرا و تقلیدی می باشد

کوشک ، چهل ستون ، تزیینات ، پلان