حسن رشیدی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران

گرایشات قومی مجموعه ای از اعتقادات، نمادها و جریانی فکری، عقیدتی است که دلبستگی به اجتماع قومی و گرایش به تعالی بخشیدن بدان، گذشته هایش، اهداف و خواسته هایش دارد، هویت یابی تاریخی، قومی و فرهنگی برای نیل به سازمان سیاسی غایت گرایشات قومی هر قومی است. پارادایم های مدرنیسم، جاویدانگاری و نمادپردازی قومی در ارتباط با نظریه پردازی درباره گرایشات قومی و ناسیونالیستی وجود دارد. گرایشات قومی کردها دارای شاخصه های ناسیونالیسم قومی و ملی است که در این تحقیق بر اساس اهداف، پیشینه و مبانی نظری تحقیق به دو بعد عینی و ذهنی تقسیم و از مؤلفه های زبان و ادبیات کردی، میراث فرهنگی- اجتماعی، جغرافیایی، نمادی، سیاسی و تاریخی در هر بعد و با توجه به نوع طرح این مؤلفه ها در دنیای سنتی و عصر مدرن مورد مطالعه قرار گرفته است. این تحقیق از نوع همبستگی بوده و با روش پیمایشی با حجم نمونه 463 نفری اجرا گردیده است و نمونه تحقیق از شهرهای نقده، بانه، سقز، بوکان و مهاباد با درنظر گرفتن طبقات سنی (جوانان، میانسالان، بزرگسالان) و جنسی و مناطق پایین، متوسط و بالای هر شهر به روش خوشه ای و در نهایت با انتخاب تصادفی طبقه ای صورت گرفته است. نتایج تحقیق همبستگی معنی داری بین متغیرهای «جنسیت، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و تحولات اخیر کردستان عراق و همه ابعاد آن (جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی، روانی، نمادی، زبانی- ادبی)» با ناسیونالیزم کردی را نشان می دهد و رابطه متغیرهای «وضع تأهل، سن و سطح تحصیلات» با ناسیونالیزم کردی معنی دار به دست نیامده است. همچنین 73 درصد از واریانس بعد عینی گرایشات قومی کردی توسط بعد ذهنی تبیین می شود. رگرسیون چندگانه حاکی از باقی ماندن 6 متغیر مستقل «بعد فرهنگی، بعد روانی، بعد سیاسی، بعد زبانی- ادبی، بعد نمادی و بعد جغرافیایی)» از مجموع متغیرهای مستقل می باشد (Ṝ(2)=75 و F=142/6 و P=0/000)، که بیشترین تأثیر مثبت را در پیش بینی، میزان گرایش پاسخگویان به ناسیونالیزم کردی دارند.

قومیت، ملیت، گرایشات قومی کردی، تحولات اخیر کردستان عراق