آفاق فرهادنژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
داراب حسینی - دانشیار موسسه تحقیقات علوم باغبانی
سیامک کلانتری - استادیار دانشگاه تهران

در گرده (.Juglans regia. L) اگر چه ناسازگاری دانه گرده گزارش نگردیده است، ولی به دلیل وجود دیکوگامی اغلب ارقام نیاز به رقم گرده دهنده دارند. برای فراهم شدن امکان توصیه نسبت حداقل رقم گرده دهنده به رقم اصلی در باغ، رقم گرده دهنده باید دانه گرده زنده زیادی با قدرت جوانه زنی بالا تولید نماید. بنابراین علاوه بر اهمیت گزینش و معرفی ارقام اصلی گردو و جایگاه آن در برنامه های اصلاحی، همزمان انتخاب ارقام گرده دهنده مناسب نیز از اهمیت گزینش و معرفی ارقام اصلی گردو و جایگاه آن در برنامه های اصلاحی، همزمان انتخاب ارقام گرده دهنده مناسب نیز از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. به این منظور خصوصیات شش ژنوتیپ/رقم امید بخش انتخابی به عنوان رقم اصلی و گرده دهنده و شش ژنونیپ گزینش شده به عنوان رقم گرده دهنده مورد ارزیابی قرار گرفتند. این ژنوتیپ ها قبلاً در طی سال های گذشته خصوصاً از نظر فرار از سرمای دیررسی بهاره گزینش و در این بررسی خصوصیات آنها از نظر رقم گرده دهنده مورد بررسی قرار گرفت. دانه گرده تازه ارقام و ژنوتیپ ها و ارقام بعد از برداشت از درخت، پس از 24 ساعت خشک کردن در دمای اتاق جهت کشت استفاده شدند، برای کشت از محیط کشت حاوی 20% ساگارز،( 0.16mM, 1.0mM CaCl(2 اسید پوریک همراه با 0/65% یاکتوآگار استفاده شد؛ میزان جوانه زنی دانه گرده 24 و 48 ساعت بعد از کشت ارزیابی شد. نتایج نشان داد رقم Alsozentivani117 و ژنوتیپ 1-88 بیشترین درصد جوانه زنی را داشتند (به ترتیب 42/22 و 41/86%)، بعد از 24 ساعت، 22/7 درصد دانه های گرده جوانه زده بودند که بعد از 48 ساعت به 29/3 درصد افزایش یافت. بررسی روند تغییرات درصد جوانه زنی ارقام و ژنوتیپ ها نشان داد با افزایش مدت زمان پس از گشت، درصد جوانه زنی افزایش یافت.

گردو، گرده افشان، دانه گرده، جوانه زنی